محمد بن علی (جواد)
او از بزرگان بنیهاشم بود و به سخاوت و بزرگواری مشهور بود، و از همین رو جواد نامیده شد. وی در سن بیست و پنج سالگی از دنیا رفت.
مأمون دخترش را به ازدواج او درآورد، و هر سال، هزار هزار درهم (یک میلیون درهم) برای او میفرستاد. معتضد او را به بغداد آورد و او آنجا از دنیا رفت.
شیخ الإسلام ابن تیمیه /میگوید: کسی که بهرهای از علم برده باشد، شکی در این امر نخواهد داشت که مالک بن انس، حماد بن زید، حماد بن سلمه، لیث بن سعد، اوزاعی، یحیی بن سعید، وکیع بن جراح، عبدالله بن مبارک، شافعی، احمد بن حنبل، اسحاق بن راهویه و امثال آنان در زمینهی حدیث رسول خدا جاز موسی بن جعفر، علی بن موسی و محمد بن علی عالمتر و آگاهتر بودند. این امری است که روایات و اخبار مکتوب و نقلی به آن شهادت میدهند.
آن چه که این امر را روشن میکند این است که احکام اسناد داده شده به پیامبر جکه از این افراد نقل میشود، چندین برابر آن از علمای نامبرده نقل میگردد.
اما کسی که ادعا میکند که هر چه یکی از این افراد فتوا داده، در نزد خودش از پیامبر جنقل شده است، به این افراد دروغ نسبت داده است، چون آنان آنچه را که از پیامبر جنقل میکردند از دیگر روایات مشخص میکردند. به عنوان مثال حضرت علی سمیگوید: «هرگاه از رسول خدا جبرایتان حدیثی آوردم قسم به خداوند این که از آسمان بر زمین بیفتم برایم دوست داشتنیتر از آن است که بر پیامبر جدروغ ببندم، و هرگاه درمورد آنچه که بین من و شماست با شما صحبت کنم، این بحث دیگری است و احتمال صحت و عدم صحت آن وجود دارد» [۲۴۵].
[۲۴۵] ج(۲) ص(۱۵۵، ۱۵۸) ج(۱) ص(۳۰۷، ۳۰۸، ۱۰۹).