خاندان و یاران رسول الله صلی الله علیه وسلم

شیعیان عبارت «حی علی خیر العمل» را به اذان افزودند

شیعیان عبارتی را به اذان اضافه کرده‏اند که در زمان پیامبر جنبوده است، و کسی نقل نکرده که پیامبر جبه چنین چیزی در اذان امر کرده است. این عبارت که شیعیان به اذان افزوده‌اند، عبارت «حی علی خیر العمل» است. نهایت آن‏چه که در این زمینه نقل می‏شود اگر صحیح باشد، این است که برخی از صحابه همچون ابن عمربگاه گاهی این عبارت را برای تأکید می‏گفتند.

همان‏گونه که برخی از صحابه میان اذان و اقامه عبارت «حی علی الصلاة حی علی الفلاح» می‌گفتند. و این ندای امراء نامیده می‏شود، و برخی آن را تثویب می‏نامند. برخی از دانشمندان آن را جایز دانسته و اکثر علماء آن را مکروه دانسته‌اند، و کراهیت آن را از ابن عمر و پسرش و دیگران روایت کرده‏اند.

ما ضرورتاً می‏دانیم اذانی که بلال و ابن مکتوم در مسجد رسول خدا جدر مدینه می‏گفتند و ابومحذوره در مکه و سعد القرظ در قباء می‏گفت، این عبارت رافضی‏ها در آن نبود، و اگر این عبارت در اذان بود، قطعاً مسلمانان آن را نقل می‏کردند و از آن چشم پوشی نمی‏کردند، همان‏طور که چیزهایی ساده‏تر از آن را نقل کرده‌اند. پس معلوم می‏شود که این عبارت یک بدعت باطل است.

این چهار فرد نامبرده به دستور پیامبر جاذان می‏گفتند و از آن حضرت اذان را آموختند و در بهترین مساجد، یعنی مسجد مکه، مسجد مدینه، و مسجد قباء اذان می‏گفتند، و اذان آنان نزد عوام و خواص به تواتر نقل شده است.

پُرواضح است که نقل کردن اذان توسط مسلمانان از نقل اِعراب آیه‏ای مثل آیه‌ی: ﴿وَأَرۡجُلَكُمۡ﴾و مانند این‏ها بیشتر و مهم‌تر است.

هیچ موردی از شعایر اسلامی چون اذان مشهور و معلوم نبوده و نیست؛ از این رو نقل و روایت آن از نقل سایر شعایر اسلامی بیشتر است.

اگر گفته شود: در کیفیت آن اختلاف نظر وجود دارد؟

در جواب گفته می‏شود: هر آنچه در روایات ثابت آمده همان سنت صحیح و روش درست پیامبر اکرم جبوده است.

در آموزش اذان به ابومحذوره توسط پیامبر جشک و تردیدی وجود ندارد، و در این آموزش، ترجیع (گفتن حی علی الصلاة و حی علی الفلاح) وجود دارد و اقامه به صورت دو تا دو تا همچون اذان می‌باشد [۲۲۰] [۲۲۱].

[۲۲۰] به لفظ اذان ابومحذورة که پیامبر آن را به او تعلیم داده، در صحیح مسلم به شماره (۳۷۹) مراجعه کنید. ابن تیمیه می‏گوید: ترک ترجیع ( تکرار مجدد شهادتین) چیزی است که صاحبان سنن در اذان بلال آن را روایت کرده‏اند. همچنین فرد بودن اقامه در اذان بلال و زوج بودن اقامه در اذان ابومحذورة در صحیح ثابت شده است. اما احمد و دیگر فقهای حدیث به اذان و اقامه‎ی بلال عمل کرده و شافعی به اذان ابومحذورة و اقامه‎ی بلال عمل کرده و ابوحنیفه به اذان بلال و اقامه‎ی ابومحذورة عمل کرده است. همه‎ی این امور بر اساس سنت رسول خدا ججایز هستند، هر چند که برخی از فقها این را مکروه می‏شمارند؛ چون معتقدند که سنت بودن آن در اذان ثابت نشده است، و این در علم کسی که دانسته که آن سنت است ، اشکالی وارد نمی‏کند. (ج۳ ص۱۵۹). [۲۲۱] ج(۳) ص(۲۰۵).