حدیث شماره ۳۰۷
(۱۰) حَدَّثَنَا أَبُو مُصْعَبٍ الْمَدِينِيُّ، عَنْ مَالِكِ بْنِ أَنَسٍ، عَنْ أَبِي النَّضْرِ، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ، عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ: مَا كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَصُومُ فِي شَهْرٍ أَكْثَرَ مِنْ صِيَامِهِ فِي شَعْبَانَ.
۳۰۷ ـ (۱۰) ...عایشهل گوید: در هیچ ماهی پیامبر ج به اندازهی ماه شعبان روزه (ی مستحبی) نمیگرفتند. (ایشان ماه شعبان را به جز چند روز اندک از آن، روزه داشتند.)
&
مراد این است که پیامبر ج تمام ماه را فقط در ماه مبارک رمضان روزه میگرفتند، چون خداوند متعال روزهی آن را بر مسلمانان فرض کرده است. البته در ماه شعبان نسبت به دیگر ماهها بیشتر روزه میگرفتند؛ حتّی در یک روایت آمده است که پیامبرج تقریباً تمام ماه را روزه میگرفتند و خیلی کم ترک روزه میکردند.
برای روزه گرفتن بسیار آن حضرت ج در ماه شعبان، سببها و حکمتهای متعددی از سوی علماء وصاحب نظران اسلامی بیان شده است که برخی از آنها از بعضی از روایات و احادیث دانسته میشود؛ چنانکه در حدیث اسامة بن زیدس وارد شده که از پیامبر ج در این باره سؤال شد که چرا بیشترِ ماه شعبان را روزه میدارند؟ ایشان فرمودند: در همین ماه، اعمال بندگان به بارگاه الهی عرضه میشود و من دوست دارم که وقتی اعمال من عرضه میشود، در حال روزه باشم.
و در حدیثی دیگر که از عایشهل نقل شده، چنین وارد شده است: رسول خداج در ماه شعبان برای این بسیار روزه میگرفتند که فهرست تمام کسانی که در هر سال باید بمیرند، در همین ماه به عزرائیل داده میشود، و آن حضرت ج دوست داشتند تا هنگامی که نسبت به وفات ایشان به ملک الموت دستوراتِ لازم داده میشود، ایشان در حال روزه باشند.
علاوه بر این، نزدیک بودن ماه رمضان و برکات و تأثیرات ویژهی آن، انگیزهی روزه در ماه شعبان را در وجود انسان پیدا میکند، و روزهی شعبان همان نسبتی با رمضان دارد که نمازهای نفل قبل از فرضها، با فرضها دارند.
همچنین روزهی شش روز شوّال پس از رمضان که در احادیث بعدی به روزه گرفتن در این روزها تشویق شده، همان نسبت را با روزهی رمضان دارد که نمازهای مستحب و سنّت بعد از فرض با فرض دارند.