حدیث شماره ۳۱۷
(۴) حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ، حَدَّثَنَا اللَّيْثُ، عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ صَالِحٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي قَيْسٍ قَالَ: سَأَلْتُ عَائِشَةَ رَضِی الله تعالی عَنها عَنْ قِرَاءَةِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: أَكَانَ يُسِرُّ بِالْقِرَاءَةِ أَمْ يَجْهَرُ؟ قَالَتْ: كُلُّ ذَلِكَ قَدْ كَانَ يَفْعَلُ قَدْ كَانَ رُبَّمَا أَسَرَّ وَرُبَّمَا جَهَرَ، فَقُلْتُ: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَ فِي الأَمْرِ سَعَةً.
۳۱۷ ـ (۴) ... عبدالله بن ابی قیسس گوید: از عایشهل پیرامون چگونگی قرائت پیامبر ج در نماز شب پرسیدم؛ که آیا قرآئت آن حضرت ج در نماز شب آهسته بود یا بلند؟
وی در پاسخ گفت: پیامبر ج به هر دو صورت تلاوت می‌فرمودند؛ اینطور که گاهی آهسته و گاهی نیز بلند به قرائت در نماز شب می‌پرداختند.
عبدالله بن ابی قیسس گوید: به عایشهل گفتم: سپاس و ستایش خداوندی را سزاست که در این کار، گشایش قرار داده است.
&
«سألت عایشه عن قرائت النبی ج»: منظور، قرائت پیامبر ج در نماز شب است؛ زیرا ترمذی همین روایت را در سُنن خویش در باب «قرائت در نماز شب» آورده است و در آنجا چنین نقل کرده است: «عن عبدالله بن ابي قیس ج قال: سألت عایشةل: کیف کانت قراءة النبي ج باللیل»؛ «از عایشهل درباره‌ی چگونگی قرائت پیامبر ج در نماز شب پرسیدم».
«یُسِرُّ»: آهسته و پوشیده می‌خواند.
«یَجهر»: بلند و آشکار می‌خواند.
«رُبَّما»: چه بسا، گاهی اوقات.
«سعة» گشایش، گنجایش، عدم عُسر و حرج.
به هر حال رسول خدا ج همواره جانب تیسیر و تخفیف و سهولت و آسانگیری را بر جانب تشدید و تعسیر و تشدّد و سختگیری ترجیح می‌دادند؛ چون به خوبی می‌دانستند که مبنای شریعت مقدس اسلام، پیوسته بر آسانگیری و رفع عُسر و حَرَج از بندگان است.