قواعد و رهنمودهای بیداری اسلامی

مثال اول: موضع پیامبر (ج) در برابر اعرابی که در مسجد ادرار کرد:

از انس ابن مالکسروایت است: «در حالی که ما با پیامبر ج در مسجد نشسته بودیم که ناگهان مرد بادیه‌نشینی آمد و در مسجد ادرار کرد اصحاب پیامبر ج به او گفتند: نکن! نکن! می‌گوید: پیامبر ج فرمود: او را بگذارید ادرارش را قطع نکنید، و اصحاب او را گذاشتند تا این که او ادرار کرد، پس از آن پیامبر ج او را خواست و فرمود: این مساجد برای کارهایی چون ادرار و آلودگی مناسب نیستند، بلکه مساجد فقط برای نمازخواندن و تلاوت قرآن و ذکر خدا می‌باشند، و انس می‌گوید: سپس پیامبر ج فردی را دستور داد یک دلو آب آورد و آب را به محل ادرار پاشید» [۱۲].

از ابوهریرهسروایت است که «ما و پیامبر ج به نماز ایستادیم، بادیه‌نشینی در حالی که در نماز بود، گفت: بار خدایا بر من و محمد رحم بفرما، و برکسی دیگر جز ما رحم نکن، وقتی پیامبر ج نماز را تمام کرده به آن بادیه‌نشین فرمود: تو چیز وسیع و گسترده‌ای را تنگ کردی، منظورش رحمت الهی بود» [۱۳].

و از ابوهریرهسروایت است که می‌گوید: «مردی بادیه‌نشین وارد مسجد شد و دو رکعت نماز خواند، و پس از آن گفت: بار خدایا بر من و محمد رحم بکن، و بر کسی دیگر رحم نکن!! پیامبر ج سرش را به طرف او برگرداند و فرمود: تو چیز گسترده‌ای را تنگ کردی، سپس دیری نپایید که بادیه‌نشین در مسجد ادرار کرد، مردم شتابان به سوی او برخاستند پیامبر ج به مردم گفت: شما آسان‌گیر برانگیخته شده‌اید و شما سخت‌گیر برانگیخته نشده اید، یک دلو آب بر محل ادرارش بپاشید یا فرمود: یک سجل (که هم به معنی دلو است) آب بر آن بریزید» [۱۴].

و در روایتی دیگر می‌گوید: «اعرابی بعد از این که در دین آگاهی پیدا کرد می‌گفت: پدر و مادرم فدای پیامبر ج باد، او بلند شد نه به من ناسزا گفت و نه مرا سرزنش کرد و نه مرا زد» [۱۵].

بعد از بیان این روایت‌ها در مورد حکمی که پیامبر ج در رفتار با بادیه‌نشین به کار گرفته چه می‌گویید؟!

به نظر من اگر فردی بیاید و در مسجدی از مساجد ادرار کند، مردم همه به سوی او خواهند رفت و به او می‌گویند: آیا خجالت نمی‌کشی؟! از خدا بترس..... اما این کار اشتباه است.

ما فکر نمی‌کنیم که مؤمنی که به خدا و قیامت ایمان دارد بیاید و در مسجد ادرار کند، مگر این که بر اثر نادانی دست به چنین کاری بزند، و نادانی حالت خاص خودش را دارد، و بدون شک بادیه‌نشین جاهل بود، زیرا او از صحرا آمده بود و نمی‌دانست که احترام مساجد واجب است، اما با حکمت، این اعرابی یاد گرفت و به وظیفۀ خود نسبت به مساجد آگاه شد. و اگر آن فرد اعرابی ادرارش را نیمه تمام می‌گذاشت و همانگونه که اصحاب او را بازداشته بودند بلند می‌شد چه پیش می‌آمد؟ امور ذیل ممکن بود پیش بیایند:

۱- با قطع‌شدن و نیمه تمام‌ماندن ادرار ممکن بود به سلامتی او ضرری وارد شود.

۲- لباس‌هایش با ادرار آلوده می‌شدند و اگر لباس‌هایش را برای پرهیز از آلودگی به ادرار بلند می‌کرد عورت او نمایان می‌شد و همچنین ممکن بود مسجد بیشتر آلوده شود، پس ای دعوتگر به راه خدا، آثار نیکویی حکمت را ببین و در آن بیاندیش.

[۱۲] مسلم شماره (۱۰۰ – ۲۸۵) کتاب الطهارة باب (۳۰). [۱۳] بخاری به شماره (۶۰۱۰) الفتح (۱۰ / ۴۵۲)، کتاب الأدب، باب (۲۷). [۱۴] ترمذی شماره (۱۴۸) کتاب الطهارة باب (۱۱۲) و ترمذی گفته است: این حدیث حسن و صحیح است، احمد در مسند به ترتیب و احمد شاکر شماره (۷۲۵۴ – ۱۲ / ۲۴۴) و احمد شاکر گفته است که: سندش صحیح است. [۱۵] مسند به ترتیب احمد شاکر شماره (۱۰۵۴۰ – ۲۰ / ۱۳۴)، احمد شاکر سند آن را صحیح قرار داده است.