قواعد و رهنمودهای بیداری اسلامی

فهرست کتاب

«نخست کتاب و سنت، سپس هر وسیلۀ جایزی»

«نخست کتاب و سنت، سپس هر وسیلۀ جایزی»

{۲۱} دعوتگران به راه خدا در مورد وسایل و راه‌های دعوت با یکدیگر اختلاف دارند، بعضی دعوت را عبارتی توقیفی می‌دانند، و افرادی را که فعالیت‌های متنوع انجام می‌دهند نمی‌پذیرند، امید است راه درست را در این مورد بیان دارید؟

* سپاس خداوندی را که پروردگار جهانیان است، بدون تردید دعوت‌دادن به راه خدا عبادت است، همانگونه که خداوند به آن دستور داده است: ﴿ ٱدۡعُ إِلَىٰ سَبِيلِ رَبِّكَ بِٱلۡحِكۡمَةِ وَٱلۡمَوۡعِظَةِ ٱلۡحَسَنَةِۖ وَجَٰدِلۡهُم بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ[النحل: ۱۲۵]. یعنی: «ای پیغمبر مردمان را با سخنان استوار و به جا و اندرزهای نیکو و زیبا به راه پروردگارت فرا خوان، و با ایشان به شیوۀ هرچه نیکوتر و بهتر جدال کن».

دستور الهی را جامۀ عمل پوشانده و با این کار خودش را به خدا نزدیک می‌کند. و شکی نیست بهترین چیزی که با آن می‌توان مردم را به راه خدا دعوت داد کتاب خدا و سنت پیامبر ج است. چون کتاب خدا بزرگ‌ترین اندرزگو برای انسانیت است: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدۡ جَآءَتۡكُم مَّوۡعِظَةٞ مِّن رَّبِّكُمۡ وَشِفَآءٞ لِّمَا فِي ٱلصُّدُورِ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٞ لِّلۡمُؤۡمِنِينَ ٥٧[یونس:۵۷]. یعنی: «ای مردمان از سوی پروردگارتان برای شما اندرزی و درمانی برای چیزهایی که در سینه‌هاست آمده است و هدایت و رحمت برای مؤمنان است»، و همچنین گفتۀ پیامبر ج بلیغ‌ترین موعظه و پند است، او برای اصحابش بعضی وقت‌ها چنان موعظه‌ای ایراد می‌نمود که اصحاب می‌گویند: دل‌ها از سخنرانی او ج تکان می‌خورد و چشم‌ها اشکبار می‌شدند.

پس اگر انسان بتواند با این وسیله موعظه بگوید، شکی نیست که این وسیله بهترین وسیلۀ دعوت است و اگر به این نتیجه رسید که به کتاب و سنت وسایلی دیگری که خداوند جایز قرار داده برای دعوت‌دادن اضافه نماید، اشکالی ندارد به شرط این که وسیله شامل چیزهای حرام چون دروغ یا بازی نقش کافر در سریال‌ها و نمایش‌ها و یا بازی نقش اصحابشو یا یکی از ائمه بعد از صحابه و امثال چیزهایی که بیم آن می‌رود که با این کارها به یکی از بزرگان توهین شود نباشد، و همچنین نباید این سریال و نمایش‌ها شامل تشبه مرد و زن با یکدیگر باشد، به علت این که در حدیث صحیح آمده است که: پیامبر ج لعنت کرده است از زنانی که خود را به مردان تشبیه می‌کنند و از مردانی که خود را به زنان تشبیه می‌کنند.

مهم این است که اگر از این وسایل گاهی برای جذب مردم استفاده کرده شود، و شامل چیز ممنوع و حرامی نبود به نظر من اشکالی ندارد.

اما زیاد استفاده‌کردن از این وسایل و آن را تنها راه و وسیله دعوت‌دادن به راه خدا قراردادن و اعراض از کتاب خدا و سنت پیامبر ج به گونه‌ای که فردی که دعوت داده می‌شود به غیر از این وسایل و ابزار با دیگر چیزی تحت تاثیر قرار نگیرد، به نظر من درست نیست، بلکه من این کار را حرام می‌دانم، زیرا رهنمود مردم به غیر از کتاب و سنت به چیز دیگر در دعوت‌دادن به راه خدا کار منکر و زشتی است، اما اگر این اهرم و وسیله دربرگیرنده امر ممنوع و حرامی نباشد در بعضی وقت‌ها از آن کارگرفتن اشکالی ندارد.