قواعد و رهنمودهای بیداری اسلامی

آیا در هنگام فرا رسیدن عید مسیحیان می‌توان به آن‌ها تبریک گفت

{۹۶} آیا تبریک‌گفتن به مسیحیان به مناسبت اعیاد و جشن‌هایشان جایز است؟

* بهتر است به جای مسیحیان بگوییم نصارا، چون کلمۀ مسیحیان به دین آن‌ها مشروعیت می‌دهد، یعنی آن‌ها منتسب به عیسی بن مریم هستند. در صورتی که ما می‌دانیم که عیسی بن مریم÷بنی اسرائیل را به محمد ج مژده داده است، و خداوند متعال فرموده است: ﴿وَإِذۡ قَالَ عِيسَى ٱبۡنُ مَرۡيَمَ يَٰبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ إِنِّي رَسُولُ ٱللَّهِ إِلَيۡكُم مُّصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيَّ مِنَ ٱلتَّوۡرَىٰةِ وَمُبَشِّرَۢا بِرَسُولٖ يَأۡتِي مِنۢ بَعۡدِي ٱسۡمُهُۥٓ أَحۡمَدُ﴾[الصف: ۶]. یعنی: «و خاطر نشان ساز زمانی را که عیسی پسر مریم گفت: ای بنی اسرائیل من فرستادۀ خدا به سوی شما بوده، و توراتی را که پیش من آمده است، تصدیق می‌کنم و به پیغمبری که بعد از من می‌آید و نام او احمد است مژده می‌دهم».

پس وقتی این‌ها به محمد کفر ورزیده‌اند، آن‌ها در حقیقت به عیسی هم کفر ورزیده‌اند، چون آن‌ها مژده‌ای که او آن‌ها را به آن مژده داده بود، نپذیرفته و رد کردند. بنابراین، ما آن‌ها را به همان اسم می‌خوانیم که خداوند آن‌ها را در قرآن توصیف نموده، و به همان چیزی که پیامبر خدا در سنت خود آن‌ها را بدان متصف کرده است، و علماء مسلمین نیز به پیروی از کتاب و سنت آن‌ها را نصارا نامیده‌اند، پس ما می‌گوییم: نصارا وقتی به محمد کفر ورزیده‌اند، در حقیقت به عیسی هم کفر ورزیده‌اند و نمی‌توان آن‌ها را به عیسی منسوب کرد، اما آن‌ها می‌گویند که: عیسی بن مریم آن‌ها را به آمدن پیامبری مژده داده است که اسمش احمد است، و پیامبری که آمده محمد است و ما منتظر احمد هستیم، و محمد آن کس نیست که عیسی ما را به آمدن او بشارت داده است، پاسخ این تلبیس و شبه چیست؟ در جواب می‌گوییم: خداوند تعال فرموده است: ﴿فَلَمَّا جَآءَهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ﴾و جاء فعل ماضی است، و دلالت می‌کند که این پیامبر آمده است، و آیا پیامبری غیر از محمد ج بعد از عیسی آمده است، هرگز پیش آن‌ها پیامبری جز محمد ج نیامده است. بنابراین، بر آن‌ها واجب است که به محمد ج و همچنین به عیسی ایمان بیاورند: ﴿ءَامَنَ ٱلرَّسُولُ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِ مِن رَّبِّهِۦ وَٱلۡمُؤۡمِنُونَۚ كُلٌّ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَمَلَٰٓئِكَتِهِۦ وَكُتُبِهِۦ وَرُسُلِهِۦ﴾[البقرة: ۲۸۵]. یعنی: «فرستادۀ خدا معتقد است بدانچه از سوی پروردگارش بر او نازل شده است، و مؤمنان بدان باور دارند، همگی به خدا و فرشتگان او و کتاب‌های وی و پیغمبرانش ایمان دارند».

بنابراین، پیامبر ج فرموده است: «هرکسی گواهی دهد که هیچ معبود به حقی جز الله نیست، و محمد پیامبر خدا است و عیسی بنده و پیامبر خدا است...» [۸۱]

پس ایمان تکمیل نمی‌شود، مگر این که ایمان داشته باشیم که عیسی ÷بندۀ خدا و پیامبر خدا است، و ما مانند نصارا نمی‌گوییم که عیسی پسر خدا است، و عیسی خدا است و نه مانند یهودی‌ها می‌گوییم که عیسی دروغگو است، و پیامبر خدا نیست، بلکه ما می‌گوییم که: عیسی پیامبر خدا بوده که برای قومش از طرف خدا فرستاده شده است و شریعت عیسی و دیگر پیامبران با شریعت محمد ج منسوخ شده است، اما تبریک گفتن نصارا و یهود به خاطر اعیادشان به اتفاق اهل علم حرام و ناجایز است، همانطور که شمس الدین زرعی /در کتاب (احکام أهل الذمة) گفته است: «تبریک‌گفتن کفار به شعائر ویژۀ کفر به اتفاق حرام است، مثل این که به آن‌ها بگویند: عید شما مبارک و مانند آن پس اگر چنین جمله‌ای کفر نباشد از محرمات است، زیرا تبریک‌گفتن عید به منزلۀ این است که او را به خاطر سجده‌کردن صلیب تبریک بگویند، بلکه چنین تبریکی گناهش پیش خدا از تبریک‌گفتن کسی به خاطر نوشیدن شراب و یا قتل و زنا و غیره بیشتر است، و بسیاری از افراد که دین برایشان اهمیت ندارد مرتکب چنین کاری می‌شوند، و زشتی کار خود را نمی‌دانند» (والله اعلم).

[۸۱] قسمتی از حدیثی که بخاری به روایت عباده بن صامتسروایت کرده است به شماره (۳۴۳۵) الفتح (۶ / ۵۴۶) کتاب احادیث الأنبیاء باب (۴۷) و مسلم (۴۶ – ۲۸) کتاب الإیمان، باب (۱۰).