قواعد و رهنمودهای بیداری اسلامی

فهرست کتاب

دعوت بدون علم هرگز درست نمی‌شود

دعوت بدون علم هرگز درست نمی‌شود

{۸۱} بعضی از دعوتگران را می‌بینیم که به دعوت‌دادن به راه خدا، و برادری برای خدا و محبت در راه خدا اهتمام می‌ورزند، اما به علم‌آموختن و تفقه در امور دین و عقیده و حضور در مجالس علماء اهمیت نمی‌دهند، نظر شما در این مورد چیست؟

* به نظر من اولین توشه راه دعوتگر، علم است، و کم‌توجهی به علم به معنی این است که مردم بر نادانی و جهالت باقی بمانند، و دعوت آن‌ها دعوتی کور و راه‌گم کرده باشد که راه درست در آن تشخیص داده نمی‌شود، و اگر دعوت براساس جهل و نادانی قایم باشد، هر انسان طبق عقل خودش حکم خواهد کرد، و ممکن است اموری را صحیح گمان برد، در حالی که اشتباه باشد. بنابراین، به نظر من چنین دیدگاهی اشتباه است، و باید از آن دست کشید و انسان به غیر از چیزهایی که می‌داند به دیگر چیزی دعوت ندهد، و امام بخاری /در صحیح خود به این عنوان باب گذاشته است: (باب العلم قبل القول والعمل) و سپس به این گفتۀ الهی استدلال کرده است: ﴿فَٱعۡلَمۡ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا ٱللَّهُ وَٱسۡتَغۡفِرۡ لِذَنۢبِكَ وَلِلۡمُؤۡمِنِينَ وَٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ[محمد:۱۹]. یعنی: «بدان که قطعاً هیچ معبود بحقی جز الله وجود ندارد، و برای گناه خود و مردان و زنان مؤمن آمرزش بخواه». بنابراین، ابتدا باید انسان علم داشته باشد، و سپس مردم را دعوت دهد و دعوت بدون علم هرگز پایدار نخواهد بود، فرض کنید ما می‌خواهیم از جایی به جایی برویم، فردی که به او حسن نیت داریم و او فرد خوبی است همراه خود می‌بریم تا راه ریاض را به ما نشان دهد، اما او راه را نمی‌داند، و ما را به صحراها و بیابان‌ها می‌کشد و ما او را خسته می‌کنیم، و او ما را خسته می‌کند، و در نتیجه به ریاض نمی‌رسیم، چرا چون او راه را بلد نیست، پس چگونه فردی که شریعت را نمی‌داند، می‌تواند راهنمای ما به شریعت باشد، چنین چیزی هرگز ممکن نیست.