قواعد و رهنمودهای بیداری اسلامی

فهرست کتاب

آنچه در حق مردان ثابت است در حق زنان نیز ثابت است

آنچه در حق مردان ثابت است در حق زنان نیز ثابت است

{۵۸} آیا دعوت بر زنان واجب است، و زن در چه زمینه‌ای دعوت دهد؟

* باید این قاعده را بدانیم که هرچه در حق مردان ثابت است، در حق زنان نیز ثابت است، و هرچه در حق زنان ثابت است در حق مردان نیز ثابت است، مگر این که دلیلی باشد که به خلاف آن دلالت کند.

اکنون نمونه‌ای از آنچه ویژۀ مردان است، برایتان بیان می‌کنیم. عایشه لفرمود: ای پیامبر خدا! آیا بر زنان جهاد واجب است؟ فرمود: بر زنان جهادی واجب است که در آن جنگ نیست، یعنی حج و عمره [۶۱].

این حدیث دلالت می‌کند که جهاد و جنگ با دشمنان بر مردان واجب است، و بر زنان واجب نیست، و همچنین پیامبر ج فرموده است: بهترین صف مردان در نماز صف‌های اول است، و بدترین صف مردان آخرین است، و بهترین صف زنان در نماز آخرین صف است، و بدترین صف آن‌ها صف‌های اول است [۶۲].

و مثال حکمی که ویژۀ زنان است، حلال‌بودن طلا و پوشیدن ابریشم برای زنان می‌باشد که این دو چیز ویژۀ زنان است.

اصل این است که امر و نهی که در حق مردان واجب است، در حق زنان نیز ثابت است، امر و نهی ثبت شده در مورد زنان در حق مردان نیز ثابت است. بنابراین، هرکسی مردی را تهمت بزند، لازم است هشتاد ضربه شلاق زده شود، با وجود این که آیه در مورد کسانی آمده که زنان پاکدامن و بی‌خبر را تهمت می‌زنند: ﴿وَٱلَّذِينَ يَرۡمُونَ ٱلۡمُحۡصَنَٰتِ ثُمَّ لَمۡ يَأۡتُواْ بِأَرۡبَعَةِ شُهَدَآءَ فَٱجۡلِدُوهُمۡ ثَمَٰنِينَ جَلۡدَةٗ[النور: ۴]. یعنی: «کسانی که به زنان پاکدامن نسبت زنا می‌دهند، سپس چهار گواه نمی‌آورند بدیشان هشتاد تازیانه بزنید».

به دعوت‌دادن به راه خدا بنگریم که آیا ویژۀ مردان است یا میان زنان و مردان مشترک و همه را فرا می‌گیرد؟ آنچه از کتاب خدا و سنت پیامبر ج برمی‌آید، این است که دعوت مشترک است، و زن و مرد را شامل می‌شود، اما حریم دعوت زن غیر از حریم دعوت مرد است، زن در جمع زنانه دعوت می‌دهد که دعوت برایش ممکن است، و محل دعوت زن جمع زنانه است، چه در مدارس باشد یا در مساجد.

[۶۱] بخاری با عبارت دیگر این حدیث را روایت کرده است (۲۸۷۵۰۲۸۷۶) الفتح (۶ / ۸۹) کتاب الجهاد و السیر باب (۶۲). [۶۲] مسلم به روایت ابوهریره، شماره (۱۳۲ – ۴۴۰) کتاب الصلوة باب (۲۸).