شاگردان مکتب نبوت

علی قاضی این امت بود

عمر بن خطاب سمی‏گوید: علی بن ابی طالب بر ما قضاوت می‏کرد.

از ابن مسعود سنقل شده که گفت: ما با هم بحث می‏کردیم که علی بن ابی طالب را بر مدینه قاضی کنیم.

از علی سنقل شده که گفت: رسول الله صمرا به عنوان قاضی به یمن فرستاد، گفتم: ای رسول خدا صمرا می‏فرستی در حالی که سن من کم است و از قضاوت اطلاعی ندارم؟ گفت: خداوند قلبت را هدایت می‏کند و زبانت را ثابت می‏کند وقتی که دو نفر دعوایی را نزد تو آوردند و جلو تو نشستند، تا زمانی که به سخن دومی همانند اولی گوش نداده‏ای قضاوت نکن،چون این کار قضاوت را برای تو آشکار و بهتر می‏کند. علی سگفت: از آن به بعد قاضی بودم، یا از آن به بعد در قضاوت شکایتی نداشتم[۱٩۴].

از ابوسعید خدری سنقل شده که از عمر شنیدم که به علی گفت: پناه می‏برم به خداوند از اینکه درمیان قومی زندگی کنم که ابوالحسن درمیان آنها نباشد[۱٩۵].

امام احمد /در المناقب از علی سروایت می‏کند که رسول الله صاو را به یمن فرستاد، پس چهار نفر را یافت که در حفره‏ای که برای صید شیر کنده بودند، افتاده بودند، نخست یکی از آنها افتاد و دیگری را گرفت و او نیز نفر سوم را گرفت و او نیز نفر چهارم را گرفت و همگی با هم افتادند و شیر آنها را زخمی کرد و از این زخم مردند و اولیای دم آنها شروع به جنگ کردند تا اینکه نزدیک بود همدیگر را بکشند، علی سگفت: من درمیان شما قضاوت می‏کنم، اگر به این قضاوت راضی شدید که همین حکم می‏شود، وگرنه شما را از مواجه شدن با همدیگر منع می‏کنم تا به نزد رسول الله صبیایید و درمیان شما قضاوت کند. از میان قبایل کسانی را که چاه را کنده بودند جمع کرد و گفت که باید دیه و و یک دیه کامل بدهند. نفر اول دیه می‏گیرد، چون افراد بالاتر از خود را نابود کرده است، و کسی که پشت سر او بوده می‏گیرد، چون افراد بالاتر از خود را نابود کرده است، و نفر سوم می‏گیرد چون فرد بالاتر از خود را نابود کرده است، و نفر چهارم دیه کامل می‏گیرد. ولی آنها راضی نشدند تا اینکه نزد رسول الله صآمدند و در مقام ابراهیم او را دیدند و داستان را برایش تعریف کردند، پیامبر صفرمودند: من میان شما قضاوت می‏کنم، مردی از آن قوم گفت: علی سمیان ما قضاوت کرده است، وقتی که قضاوت علی را تعریف کردند پیامبر صبه آن قضاوت حکم کرد[۱٩۶].

[۱٩۴] احمد، ابوداود و حاکم در المستدرک استخراج کرده‏اند و می‏گوید: اسنادش صحیح است و شیخ وصی الله بن محمد عباس در تحقیق فضائل الصحابة امام احمد ۲/۶٩٩ آن را حسن دانسته است. [۱٩۵] الریاض النضرة فی مناقب العشرة، ۳/۱۶۶، محب طبری. [۱٩۶] الریاض النضرة فی مناقب العشرة، ۳/۱۶٩، محب طبری.