قیام علی بن محمد الصادق و عبد الله برادر ابو السرایا در کوفه
این قیام در سال ۲۰۲ هجری نیز در کوفه که همچنان پایگـاه اصلی تشیع به شمار میرفت، به وقوع پیوست. البته قیام این بار در شرایطی اتفاق میافتاد که مصالحه مأمون با امام رضا به انجام رسیده بود و والی حکومت مأمون در کوفه نیز عباس بن موسی برادر امام رضا بود. حائز اهمیت است که قیام کنندگـان دعوت عباس والی کوفه برای بیعت با مأمون را به شدت رد میکردند اما صراحتاً ابراز میکردند که قیام آنها تنها بر ضد نظام عباسی است. آنان به عباس بن موسی پاسخ دادند که «اگـر منظور از دعوت تو این باشد که ما ابتدا با مأمون وپس از او با برادرت (امام رضا) بیعت کنیم که ما نمیپذیریم، اما اگـر تو ما را به بیعت برادرت یا یک نفر دیگـر از اهل بیت و یا شخص خودت فرا میخوانی ما پاسخ مثبت خواهیم داد» [۱۹۲].
این موضعگیری نشان میدهد که مردم کوفه از مفهوم (اهل بیت) در این هنگـام هنوز یک مفهوم عام تلقی میکردند. آنان چون امامت و پیشوائی شیعی را امری تلقی نمیکردند که سرنوشت آن گـذشته و از طریق (نصوص الهی) رقم خورده باشد، لذا میان امام رضا و برادرش عباس و حتی هر شخص دیگـری از این خاندان تفاوتی قائل نبودند. پیش از این دوره و در زمان امویان نیز شعار معروف (الی الرضا من آل محمد) یا (رضامندی آل محمد) در ذهن شیعیان شامل تمام خاندان هاشمی و از جمله حتی خاندان عباسی میشد.
[۱۹۲] طبری، ج۷ ص ۱۴۴.