خوارج
این گروه زمانی پا به میدان وجود نهاد که حضرت علی سو معاویه در اثنای جنگ صفین برای حل و فصل اختلافاتشان در مورد حکمیت، ابوموسی اشعری و عمرو بن عاص به توافق رسیدند، آنها تا آن زمان از حامیان و طرفداران علی سبودند، اما به علت مخالفت با مسألهی حکمیت ناگهان تغییر روش داده و گفتند: کسی که به جای حکم خدا حکم انسانها را بپذیرد کافر می شود!.
در حین و بعد از جنگ صفین آنان به صورت گسترده به ترویج نظریاتشان پرداختند و بسیار تندرو و متعصب بودند، به جنگ مسلحانه علیه مخالفین و حکومت ظالم قائل بودند.
حضرت علی در نهروان با ایشان وارد جنگ سختی شد و بسیاری از ایشان کشته و زخمی شده و در نتیجه شکست سختی را متحمل گردیدند.
اما پس از مدتی بار دیگر خود را سازماندهی کردند و با مخالفان خود درگیر شدند و تا مدت زمان زیادی در گرم نگاهداشتن کوره جنگ نقش اصلی را بازی میکردند، تا اینکه در زمان بنی عباس نیرو و توانشان کاملاً درهم شکست.