بازسازی باورها

فهرست کتاب

بررسی روایت ثقلین

بررسی روایت ثقلین

تیجانی در کتاب «آنگاه که هدایت شدم» می‌گوید: دو مأخذ و مرجع اصلی اسلام عبارتند از: «قرآن» و «اهل بیت پیامبر» که همان چهارده معصوم هستند، یعنی پیامبر، علی، فاطمه و یازده فرزندشان، و به این حدیث که به «روایت ثقلین» مشهور است استناد کرده است:

«إِنِّى تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ: كِتَابَ اللَّهِ وَعِتْرَتِي أهل بیتی....». «من در میان شما دو چیز گرانبها را بر جای گذاشتم، یکی کتاب خدا و دیگری اهل یتیم را...».

به همین دلیل اهل بیت پیامبر صرا هم سنگ با کتاب خدا می‌داند، و معتقد است که «قرآن» و «ائمه» برای حل و فصل مشکلات و اختلافات بین مسلمانان دو مرجع منحصر به فرد هستند، لذا هرکس ادعای مسلمان‌بودن را دارد، باید از ائمه و عترت پیامبر اطاعت مطلق داشته باشد، در غیر این صورت قطعاً گمراه و کافر است؛ زیرا تنها تمسک به ائمه است که انسان را به سعادت دو جهان می‌رساند!.

در واقع اسلام دینی است که توسط رسول خدا صبه تمام جهانیان عرضه گشته و محتوای آن در درجه اول «قرآنکریم» و در مرتبه دوم «سنت پیامبر ص» است، سنت پیامبر یعنی عقاید، عملکرد و اقوال قطعی رسول خدا صدر طول ۲۳ سال که می‌شود: تفسیر عملی و اجرای تعالیم قرآن در زندگی فردی و اجتماعی سیاسی و غیره، بجز این دو مرجع (قرآن و سنت) هرآنچه به نام اسلام گفته شود یا به آن چسبانده شود حجت و مشروعیت ندارد، زیرا برای حقانیت و صحت هرچیزی باید آن را ابتدا با قرآن و سپس با سنت سنجید.

در شرایطی که مسلمانان وحدت کلمه داشتند و از هرنظر بر هدایت و التزام به قرآن و سنت بودند، پیامبر صوفات یافت، و با تبیین و تشریح اوامر و احکام الهی آنها را به تمسک به کتاب خدا و سنت «یعنی روش اجرای همه جانبه قرآن بر زندگی فردی و اجتماعی» خود توصیه فرموده، و توسل به کتاب خدا و سنت پیامبر صرا ضامن سعادت و بقای عظمت و عزت مسلمانان دانسته است؛ همانگونه که در «حجة الوداع» در اواخر عمر مبارکش فرمود:

«ترکت فیکم ما إن تمسکتم به لن تضلوا بعدي أبداً: کتاب الله وسنتي» [۱۸۰]. «در میان شما چیزی را بر جا گذاشتم که اگر به آن پایبند باشید، بعد از من هرگز گمراه نخواهید شد: کتاب خدا و سنت من».

[۱۸۰] اسلام‌شناسی، شریعتی، ص۴۲۷.