بازسازی باورها

فهرست کتاب

عصمت به چه معناست؟

عصمت به چه معناست؟

عصمت به معنی مصونیت از گناه و عصیان است که بالاتر از درجه تقواست، این صفت تنها به انبیای الهی اختصاص داشته است؛ زیرا دائماً با وحی در ارتباط بوده و هرگاه لغزش و اشتباهی می‌کردند، بلافاصله از طریق وحی خبردار می‌شدند و گفتار و کردار خود را اصلاح می‌کردند، لذا عصمت‌شان عصمت ذاتی و تکوینی نبوده، بلکه در پرتو پایبندی به تعالیم و احکام دین و تذکرات وحی بوده است.

اما تیجانی و بسیاری از شیعیان متأخر معتقدند که ائمه نیز همچون انبیاء معصوم بالذات بوده و از اشتباهات و گناهان کوچک و بزرگ و پنهان و آشکار و از هرگونه فراموشی و نسیان مصون هستند؛ همانگونه که در فصل «عصمت» از کتاب «همراه با داستگویان» چنین می‌گوید: «امام مانند پیامبر از تمام بدی‌ها فراموشی‌ها و گناهان عمدی و اشتباهی آشکار و پنهان از آغاز کودکی تا روز وفات معصوم است، زیرا امامان حافظان و نگهبانان شریعتند، و جایگاه آنان همان جایگاه پیامبر است، و به همین دلیل که ناچاریم به عصمت پیامبر صمعتقد شویم، به عصمت امامان نیز باید باور داشته باشیم.

او می‌گوید: این نظر غالب شیعیان در مورد عصمت است، آیا در آن چیزی مخالف با قرآن و سنت وجود دارد؟ یا عقل آن را محال می‌داند؟ آیا این عقیده به اسلام ضرر و زیانی می‌رساند؟ یا قدر و منزلت پیامبر و امامان را پایین‌تر می‌آورد؟».