بازسازی باورها

فهرست کتاب

آیا امام حسن عسکری فرزندی داشت؟

آیا امام حسن عسکری فرزندی داشت؟

به شهادت کتاب‌های معتبر شیعیان، امام حسن عسکری در حالی وفات یافت که دارای فرزند پسری نبود، به همین سبب او در مورد دارایی و میراث خود وصیت‌نامه‌اش را خطاب به مادر نوشت.

محدثین شیعه همچون: «شیخ مفید، شیخ کلینی، شیخ طبرسی و...» روایت می‌کنند که «بعد از وفات امام حسن عسکری، چون او فرزندی نداشت و همسران او نیز باردار نبودند، بناچار اقوام و خویشاوندانش اموال او را بین مادر و برادرش جعفر تقسیم کردند» [۴۱۴].

شیخ طبرسی و شیخ مفید در روایت دیگری می‌گویند:

«وجود فرزندی برای امام حسن عسکری در زندگی او ثابت نیست، و عموم مردم بعد از مرگ امام حسن عسکری فرزندی را از او ندیده و نشناخته‌اند» [۴۱۵].

حضرت عسکری در طول زندگانی خود به هیچ وجه در مورد وجود خود فرزند سخنی نگفته بود، این حقیقت را تمامی مسلمانان و اکثر شیعیان می‌دانستند و در باره آن تردید نداشتند، به همین علت اکثر شیعیان بعد از فوت امام حسن عسکری به امامت برادرش جعفر بن علی عقیده داشتند، و عده دیگری هم می‌گفتند که با وفات اما حسن عسکری سلسله «امامان» نیز پایان یافته است، برخی دیگر معقتد بودند: براساس هدایت قرآن خلاء امامت را با تشکیل «شورا» و کار جمعی باید حل و فصل نمود.

اما گروهی از «غلات باطنی» این واقعیت مسلم را قبول نمی‌کردند و بر داستان ساختگی وجود فرزندی برای امام حسن عسکری که برای محافظت از جانش او را مخفی کرده بود اصرار ورزیدند، عده دیگری از امامیه از باور به امامت حسن عسکری برگشتند، و به مهدویت برادرش «محمد بن علی هادی» که در زمان پدرش فوت نمود قائل شدند، زیرا آنها واقعیت مرگش را نمی‌پذیرفتند و مدعی ادامه حیات و مخفی‌شدنش تا وقت ظهور شدند، همانگونه که اسماعیلیان نیز پیشتر چنین ادعا کرده بودند.

اسماعیلیان مرگ اسماعیل فرزند امام جعفر صادق را نمی‌پذیرفتند و دفن او بوسیله پدرش را اقدامی نمایشی و از روی تقیه به حساب می‌آوردند!.

مشایخ فرقه امامیه اثنا عشریه مانند: شیخ مفید، شیخ مرتضی و شیخ طوسی باورها و نگرش‌های فرقه‌های باطنیه را باطل می‌دانستند، زیرا آنها وفات حضرت علی، فرزندش محمد بن حنفیه، ابوهاشم فرزند او، وفات امام صادق، مرگ فرزندش اسماعیل، وفات امام موسی کاظم، وفات امام حسن عسکری و مرگ برادرش محمد بن علی را انکار می‌کردند.

استاد احمد کاتب در ادامه می‌گوید:

اما همه فرقه‌هایی که به وجود (محمد بن حسن عسکری) باور داشتند و پای خود را جای پای غلات باطنیه نهادند، خود اعتراف می کردند که حضرت عسکری فرزندی نداشت و وصیت‌نامه‌اش را خطاب به مادرش نوشت، اما آنها ادعای پنهان‌کردن فرزند او را به خوف و تقیه از خلفای عباسی تفسیر و توجیه می‌کردند.

بررسی درستی یا نادرستی ادعای هراس امام حسن عسکری از خلیفه وقت مجال دیگری را می‌طلبد، اما در مجموع می‌توان گفت: ادعای وجود فرزندی پنهانی برای حضرت عسکری بنابر اعتراف مشایخ مورد اعتماد بسیاری از شیعیان جزو ادعاها و اعتقادات غلات و باطنی هاست، و با واقعیت‌ها و حقایق تاریخی به هیچ وجه سازگاری ندارد.

[۴۱۴] (کافی- شیخ کلینی، ص۵۰۵- شیخ مفید ص۳۳۹- كشف الغمة ص۴۰۸- الفصول المهمة ص۲۸۹- اعلام الوری- طبرسی ص۳۷۷- و کتاب جلاء العیون ج۲ ص۷۶۲). [۴۱۵] أعلام الوری- شیخ طبرسی ص۳۸۰ و الإرشاد شیخ مفید ص۳۴۵.