الف: نام، کنیه و لقب علی بن ابی‌طالب
١- علی پسر ابو طالب (عبد مناف)[١٢] بن عبدالمطلب- که به عبدالمطلب شیبه حمد – گفته می‌شد- ابن‌هاشم بن عبد مناف بن قصی بن کلاب بن مره، ابن کعب بن لوی بن غالب بن فهر بن مالک بن نضر بن کنانه بن خزیمه بن مدرک بن إلیاس ابن مضر بن نزار بن معد بن عدنان، پسر عموی پیامبر است که در اوّلین پدر بزرگش یعنی: عبدالمطلب بن‌هاشم به هم می‌رسند و پدرش ابوطالب برادر تنی عبدالله، پدر پیامبر است.
بعد از این که علی متولّد شد مادرش او را «أسد» نامید. چون نام پدر خودش أسد ابن‌هاشم بوده است، دلیل این مدعا شعری است که در جنگ خیبر می‌خواند: «من کسی هستم که مادرم مرا حیدره – که یکی از نام‌های شیر – نامیده است، مانند شیر جنگل که ظاهری پر هیبت و هراسناک دارد».
ابوطالب هنگام تولّد علی حضور نداشت و چون که از سفر برگشت، از نامی‌که مادرش انتخاب کرده بود خوشحال نشد، لذا او را علی نامید[١٣].
٢- کنیه: ابوالحسن، این کنیه منسوب به پسر بزرگش حسن است که از فرزندان دختر رسول‌الله است. کنیه دیگرش ابوتراب است. این کنیه را پیامبر ج برایش به کار برد و هرگاه او را با این کنیه صدا می‌زدند، خوشحال می‌شد. علّت نامگذاری با این کنیه این بود که روزی پیامبر ج به خانه‌ی دختر خود فاطمه آمد، علی در خانه نبود، پیامبر پرسید: پسر عمویت کجاست؟ گفت: بین ما بگو مگویی شد و از خانه بیرون رفت و برای استراحت نیمروزی (خواب قیلوله) پیش من نماند. پیامبر ج به یکی از یارانش گفت: ببین کجاست؟ پس از جستجو آمد و گفت: در مسجد خوابیده است. پیامبر ج به مسجد رفت و دید علی بر پهلو خوابیده و عبایش از شانه‌اش افتاده و شانه‌اش خاک آلود شده است. پیامبر در حالی که خاک‌ها را پاک می‌کرد. فرمود: «ای ابوتراب برخیز!»[١٤].
در روایت بخاری آمده: بخدا سوگند این کنیه را کسی جز پیامبر ج برایش انتخاب نکرده است[١٥]. دیگر کنیه‌های منسوب به ایشان عبارتند از: ابوالحسین، ابوالقاسم الهاشمی و[١٦] ابوالسبطین.[١٧]
٣- لقب او امیرالمومنین و چهارمین خلیفه‌از خلفای راشدین است.
[١٢]- نام ابوطالب عبد المناف است.
[١٣]- غریب الحدیث خطابی ١٧٠/٢، خلافة علی بن ابی طالب، عبدالحمید بن علی ناصر فقیهی /١٨
[١٤]- مسلم ش/٢٤٠٩
[١٥]- بخاری ش (٤٤١-٣٧٠٣-٣٢٨٠)
[١٦]- البدایة و النهایة (٢٢٣/٧)
[١٧]- اسد الغابه (١٦/٤) و منظور از سبطین حسن و حسین است.