علی بن ابی طالب رضی الله عنه - بررسی و تحلیل زندگانی خلیفه چهارم

مبحث چهارم: همراهی و ملازمت علی با رسول الله صلی الله علیه وسلم

علی س ساکن مکّه بود و در آن جامعه بی‌سواد، خواندن و نوشتن را آموخته بود. این نشانه‌ای واضحی است بر علاقه‌ی شدید او از کودکی به علم و دانش و خداوند او را توفیق داد که ‌از اوایل کودکی و در خانه‌ی رسول خدا  ج زندگی کند و با دست مبارک رسول‌الله  ج تربیت شود، بعد از مسلمان شدن رسول‌الله  ج به او بیشتر توجّه می‌کرد و حامی و پشتیبان بسیار با قدرتی بود که در شخصیت او تأثیر گذاشته بود و توانایی‌هایش را صیقل داده، استعدا‌هایش را شکوفا و فعّال کرده، قلب و روانش را پاک، عقل و اندیشه‌اش را منوّر و روحش را زنده کرده بود. علی س در مکّه و مدینه همراه و ملازم رسول‌الله  ج بود و به شاگردی در خدمت رسول‌الله  ج که‌اصحابش را طبق برنامه‌های قرآن تربیت می‌کرد، حریص و شیفته بود. قرآن سرچشمه جوشانی بود که علی س در علم و تربیت و فرهنگش از آن کمک می‌گرفت و آیات قرآن بتدریج و بر حسب حوادث و وقایع بر رسول‌الله  ج نازل می‌شد و آن‌ها را بر اصحابش که مفاهیم قرآن‌یاد می‌گرفتند و در فهم آن به تدبّر و تعمّق می‌پرداختند و تحت تأثیر مبادی و اصول آن قرار می‌گرفتند، تلاوت می‌کرد. قرآن ژرفترین تأثیر را بر جان‌ها، عقل‌ها، دل‌ها و روحشان گذاشت و علی س‌ یکی از کسانی بود که تحت تأثیر تربیت قرآن بوسیله رسول‌الله  ج تعالیم و توجیهات نبوی را آموخته بود. علی س از همان آغاز اسلام به حفظ، فهم و تدبر قرآن، اهمیّت می‌داد و همواره ملازم و همدم رسول‌الله  ج بود و هر آنچه را بر او نازل می‌شد به خوبی یاد می‌گرفت، تا آنجا که تمام آیات و سوره‌های قرآن را حفظ کرد و از برکت همراهی رسول‌الله  ج و تربیت او خیر فراوانی به دست آورد، بعداً یکی از خلفای راشدین شد و شیفته‌ی تبحّر و مهارت در شیوه‌های نبوی در جنگ‌ها و صلح‌ها بود، لذا علم و معلوماتی وسیع و شناختی فراگیر از سنّت رسول‌الله  ج داشت و از رسول‌الله، علم، تربیت و معرفت مقاصد این دین بزرگ را آموخته بود و بین رسول خدا و علی رابطه‌ی دوستی محکم و استوار ایجاد شده بود که این رابطه تأثیر بسزایی در فراهم نمودن شرایط و فضای علمی و آموزشی ممتاز بین معلّم و شاگرد دارد و نتایج علمی و فرهنگی بسیار خوبی در پی خواهد داشت، علی س رسول خدا  ج را بسیار دوست می‌داشت و قلبش وابسته به او بود و جانش را فدای رسول خدا  ج می‌کرد، حاضر بود در راه نشر و گسترش دعوتش جانش را ببخشد.