علی بن ابی طالب رضی الله عنه - بررسی و تحلیل زندگانی خلیفه چهارم

فهرست کتاب

سوم: عثمان برتر است یا علی؟

سوم: عثمان برتر است یا علی؟

عقیده‌ی اهل سنّت بر این است که هر کسی علی را بر ابوبکر و عمر  ش مقدّم شمارد و برتر بداند منحرف و مبتدع است و هر کس علی را بر عثمان مقدم شمارد و برتر بداند، خطا کار است، امّا او را گمراه نمی‌دانند و مبتدعش نمی‌شمارند.[٦٨١]

باید توجّه داشت که برخی از علماء و صاحب نظران در مورد کسی که علی را بر عثمان مقدم شمارد سخن تندی گفته‌اند، آن‌ها می‌گویند هر کس علی را بر عثمان مقدم شمارد قطعاً چنین فردی اصحاب پیامبر را در ترجیح و اختیار عثمان بر علی خائن می‌داند.[٦٨٢]

ابن تیمیه می‌گوید: عقیده‌ی اهل سنت این است که عثمان س بر علی مقدم و از علی فضیلت بیشتری دارد، هر چند این مسئله ‌از اصولی نیست که به خاطر این کسی از اهل سنت جدا و منحرف شود، چنین فردی تنها در مسئله خلافت منحرف شده‌ است، چون اهل سنت معتقدند بعد از رسول‌الله  ج به ترتیب: ابوبکر، عمر، عثمان و علی ش خلیفه بوده‌اند و معتقدند هر کس به خلافت این‌ها اعتراض داشته باشد، از گمراهان است.[٦٨٣]

علما در مورد کسی که علی را بر عثمان مقدّم شمارد، دو نظریه دارند، طبق‌ یک نظر به هیچ عنوان جایز نمی‌دانند که علی را از عثمان برتر بدانند و معتقدند هر کس علی را بر عثمان ترجیح دهد و برتر بداند از سنّت خارج شده و مبتدع است، چون با اجماع صحابه مخالفت کرده است. به همین دلیل گفته‌اند: هر کس علی را بر عثمان مقدّم بداند به مهاجرین و انصار خیانت کرده است، این عقیده کسانی همچون ایوب سختیانی، احمد بن حنبل و دارقطنی است. طبق روایت دوّم چنین فردی را مبتدع نمی‌دانند چون از نظر فضیلت به هم نزدیک هستند.[٦٨٤]

[٦٨١]- مجموع الفتوی ٣/١٠١-١٠٢

[٦٨٢]- حقبة من التاریخ، عثمان خمیس/٦٦.

[٦٨٣]- مجموع الفتاوی ٣/١٠١-٢٠١.

[٦٨٤]- منبع سابق.