استکبار از عبادت خدا
مبلغین اندیشۀ مزبور، نوعی الحاد و کفر و استکبار نسبت به خدا و سرپیچی از بندگی او را در خود پنهان می‌دارند. و این خصلتها را زیر پردۀ دلبستگی به اخلاق مجرد و علاقه به فضیلت ذاتی می‌پوشانند، همچنانکه سم کشنده در داخل شیرینی و چربی پوشانده می‌شود! این گروه سزاوار این وعدۀ خدای تعالی هستند که می‌فرماید:
﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ يَسۡتَكۡبِرُونَ عَنۡ عِبَادَتِي سَيَدۡخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ ٦٠﴾[غافر: ۶۰].
«کسانی که از بندگی من استکبار می‌ورزند، به خواری داخل جهنم خواهند شد».
و در جای دیگر می فرماید:
﴿وَمَن يَسۡتَنكِفۡ عَنۡ عِبَادَتِهِۦ وَيَسۡتَكۡبِرۡ فَسَيَحۡشُرُهُمۡ إِلَيۡهِ جَمِيعٗا ١٧٢ فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَيُوَفِّيهِمۡ أُجُورَهُمۡ وَيَزِيدُهُم مِّن فَضۡلِهِۦۖ وَأَمَّا ٱلَّذِينَ ٱسۡتَنكَفُواْ وَٱسۡتَكۡبَرُواْ فَيُعَذِّبُهُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا وَلَا يَجِدُونَ لَهُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيّٗا وَلَا نَصِيرٗا ١٧٣﴾[النساء: ۱۷۲- ۱۷۳].
«و هر کس که از بندگىاش ابا داشته باشد و کبر ورزد، آنان را، همگى، به سوى خود بر خواهد انگیخت. امّا آنان که ایمان آوردهاند و کارهاى شایسته انجام دادهاند پاداشهایشان را به تمام و کمال به آنان مىدهد و به آنان از فضل خویش افزون خواهد داد. و امّا آنان که [از بندگى] ابا داشتند و کبر ورزیدند، آنان را به عذابى دردناک عذاب مىکند و براى خویش در برابر خدا یار و مددکارى نیابند».
این متکبران، شایستۀ آنند که از نور هدایت و روشنایی راه رشد، محروم باشند، زیرا که تکبر، آنها را کور و لال می‌سازد و چه خوب گفته است خداوند:
﴿سَأَصۡرِفُ عَنۡ ءَايَٰتِيَ ٱلَّذِينَ يَتَكَبَّرُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّ وَإِن يَرَوۡاْ كُلَّ ءَايَةٖ لَّا يُؤۡمِنُواْ بِهَا وَإِن يَرَوۡاْ سَبِيلَ ٱلرُّشۡدِ لَا يَتَّخِذُوهُ سَبِيلٗا وَإِن يَرَوۡاْ سَبِيلَ ٱلۡغَيِّ يَتَّخِذُوهُ سَبِيلٗاۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ كَذَّبُواْ بَِٔايَٰتِنَا وَكَانُواْ عَنۡهَا غَٰفِلِينَ ١٤٦﴾[الأعراف: ۱۴۶].
«کسانى را که در زمین به ناحق کبر مىورزند از [اندیشه کردن در] آیات من باز خواهم داشت و اگر هر نشانهاى ببینند به آن ایمان نمىآورند و اگر راه راستى را ببینند، آن را روش [خویش] بر نگیرند و اگر راه گمراهى را ببینند، آن را روش [خود] بر مىگیرند. این از آن است که آنان آیات ما را دروغ انگاشتند و از آن غافل ماندند».
خداوند، احتیاجی به عبادت هیچ یک از مخلوقات خود ندارد. او از همۀ جهانیان بی‌نیاز می‌باشد. از این گذشته، پرستندگان خدا کم نیستند. زیرا که همۀ هستی با زبانی که برای ما غیرقابل فهم است، او را عبادت می‌کنند.
﴿تُسَبِّحُ لَهُ ٱلسَّمَٰوَٰتُ ٱلسَّبۡعُ وَٱلۡأَرۡضُ وَمَن فِيهِنَّۚ وَإِن مِّن شَيۡءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمۡدِهِۦ وَلَٰكِن لَّا تَفۡقَهُونَ تَسۡبِيحَهُمۡۚ﴾[الإسراء: ۴۴].
«آسمانهای هفتگانه و زمین و هر کسی که در آنهاست، او را تسبیح می‌کنند و هیچ چیز نیست که با ستایش او تسبیح نکند، ولی شما تسبیح آنها را در نمی‌یابید».
از پرستندگان عاقل و اندیشمند نیز همین قدر کافی است که فرشتگان هفت آسمان و تمام هستی را یادآوری کنیم که:
﴿لَا يَسۡتَكۡبِرُونَ عَنۡ عِبَادَتِهِۦ وَلَا يَسۡتَحۡسِرُونَ ١٩ يُسَبِّحُونَ ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَ لَا يَفۡتُرُونَ ٢٠﴾[الأنبیاء: ۱۹- ۲۰].
«از عبادتش استکبار نمی‌کنند و خسته نمی‌شوند. شب و روز تسبیح می‌گویند و سستی پیدا نمی‌کنند».
اینهایی که خود را بزرگتر از این می‌پندارند که خدا را عبادت کنند (عبادت را کسر شأن خود می‌دانند) چه جایگاهی دارند؟! و چقدر واجب اهمیت می‌باشند؟!
﴿فَإِنِ ٱسۡتَكۡبَرُواْ فَٱلَّذِينَ عِندَ رَبِّكَ يُسَبِّحُونَ لَهُۥ بِٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ وَهُمۡ لَا يَسَۡٔمُونَ۩ ٣٨﴾[فصلت: ۳۸].
«اگر استکبار کردند، آنهایی که نزد پروردگارت هستند شب و روز برای او تسبیح می‌کنند و خسته نمی‌شوند».