آزادی اندیشه از قید واسطه‌گری در عبادت
با وجود مشخص بودن مکان عبادت در حج، در آن هیچگونه شکاف و راه نفوذی برای نفوذ روحانیت و مداخلۀ واسطه‌ها و روحانیون در ارتباط فرد مسلمان با خدا وجود نداشته و از این نظر همانند سایر عبادات اسلامی می‌باشد.
استاد عقاد می‌گوید [۹۸]: عبادات اسلام نسبت به عبادات ادیان دیگر، امتیازی بی‌مانند دارند. زیرا که از لحاظ حقیقت و یا از نظر توده‌های معتقد به آن از همه بالاتر و مترقی‌تر هستند و این امتیاز آشکار عبارتست از: مراعات استقلال شخصی در مسائل درونی و معنوی آن هم با بهترین وجهی که در نظام هستی قابل تحقق می‌باشد.
عبادات اسلامی به طور کلی، تکالیفی هستند برای وجدان مستقل انسان که نیازی به میانجیگری یک عامل خاص یا واسطه‌گری روحانیت ندارد.
هر کجا وقت نماز شد، آن را به جا می‌آورد و هر کجا باشد، خداوند بدانجا توجه دارد.
در خانه یا محل کار خود، روزه می‌گیرد و افطار می‌کند و هنگام حج به سوی خانه‌ای می‌رود که متولیان را بر آن سلطه‌ای نیست و در قربانی او کسی جز درماندگان و بیچارگان حق ندارد. به نماز جماعت هم که می‌رود، نمازش مقید به تشریفات روحانیت و یا «مالیات محراب» نمی‌باشد، و امامت جماعت را هر یک از حاضران که همان لحظه، با وجود عدم شناسایی قبلی، شایسته دانسته شود برعهده می‌گیرد. دینی که می‌گوید: انسان موجودی مسئول است، بناگزیر عبادات آن هم بر پایۀ ملاحظۀ کامل حق وجدان و نهاد آدمی و استقلال ارادۀ او استوار خواهد بود.
عقیده مسلمان به خدا و طرز تلقی او، جایی برای این واسطه‌ها که خود را بر بندگان خدا تحمیل می‌کنند باقی نمی‌گذارد، زیرا که اساس برداشت فرد مسلمان از خدا دو حقیقت می‌باشد:
[۹۸] حقایق الإسلام، ص ۱۱۲.