وعده خلافت به مهاجرین:
﴿فَٱلَّذِينَ هَاجَرُواْ وَأُخۡرِجُواْ مِن دِيَٰرِهِمۡ وَأُوذُواْ فِي سَبِيلِي وَقَٰتَلُواْ وَقُتِلُواْ لَأُكَفِّرَنَّ عَنۡهُمۡ سَئَِّاتِهِمۡ وَلَأُدۡخِلَنَّهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ﴾[آل‌عمران: ١٩٥].
«پس کسانى که هجرت کردند و از خانه و کاشانه خود بیرون رانده شدند و در راه من آزار و اذیت شدند و جنگیدند و کشته شدند، حتماً گناهان و بدیشهایشان را از ایشان مىزداییم و آنها را به باغهایى که زیر آنها نهرها جارى است، وارد مىسازیم...».
شیخ طوسى این آیه را مختص به مهاجرین دانسته است.. کسانى که در راه خدا آزار دیدند و از خانه و کاشانه خود رانده شدند و به مدینه هجرت کردند.. آنگاه مىگوید: این چنین وعدههایى سزاوار کسى جز مهاجرین نیست.. سپس قول بلخى را مىآورد: «این آیه و ما قبل آن درباره اصحاب رسول خدا و مهاجرین با او نازل شده است و نیز هر کس از مسلمانان که جزء کسانى باشد که سالک به سبیل ایشان بوده و متابعت آثار ایشان نماید، مشمول این آیه مىشود» [۲۰۵].
آرى! آنها همان کسانى هستند که اگر خداوند زمانى آنها را به خلافت و تمکین در زمین برساند، حق حکومت را به خوبى ادا مىکنند؛ چنانچه در موردشان مىفرماید:
﴿ٱلَّذِينَ أُخۡرِجُواْ مِن دِيَٰرِهِم بِغَيۡرِ حَقٍّ إِلَّآ أَن يَقُولُواْ رَبُّنَا ٱللَّهُ﴾[الحج: ٤٠].
«کسانى که به ناحق از خانه و کاشانهشان اخراج شدند (و به مدینه هجرت کردند) تنها گناهشان این بوده که مىگفتند: پروردگار ما خداست (که هیچ شریکى ندارد».
﴿ٱلَّذِينَ إِن مَّكَّنَّٰهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ أَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَوُاْ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَمَرُواْ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَنَهَوۡاْ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ﴾[الحج: ٤١].
«آنان کسانى هستند که هرگاه در زمین، ایشان را قدرت بخشیم (و حکومتشان را تمکین نماییم)، نماز بهپا مىدارند و زکات مىپردازند و امر به معروف و نهى از منکر مىکنند».
و باز به آنها مىفرماید:
﴿وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنكُمۡ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَيَسۡتَخۡلِفَنَّهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ﴾[النور: ٥٥].
«خداوند به کسانى از شما (و نه همه شما) مؤمنان که عمل شایسته انجام دادهاند، وعده خلافت در زمین را داده است».
[۲۰۵] تفسیر التبیان، چاپ سنگى، ج۱، ص۳۹۵-۳۹۴.