فرق شيعه پس از علىبن موسى الرضا:
پس از وفات «علىبن موسى الرضا» نیز پیروانش به چند گروه منشعب شدند: گروهى گفتند: «علىبن موسى» جز «محمّدبن علىبن موسى» که در آن زمان طفلى نابالغ بود و بعدها داماد «مأمون» خلیفه عبّاسى شد، فرزندى نداشته و لذا او امام است.
گروهى از فرقه «مرجئه» که «محدثه» نام داشتند، امامت او را پذیرفتند، ولى پس از وفاتش مجدّداً به عقیده قبلى خویش بازگشتند!.
فرقهاى از «زیدیه» پس از این که «مأمون» عبّاسى، «علىبن موسى» را به ولایتعهدى خویش برگزید و فضل او را آشکار کرد و برایش از مردم بیعت خواست، امامتش را پذیرفتند، ولى پس از اینکه وى در زمان حیات مأمون درگذشت، به عقیده سابق خود بازگشتند!.
فرقهاى موسوم به «مؤلفه» پس از اطّلاع از مرگ «موسىبن جعفر»، امامت «علىبن موسى» را پذیرفتند، ولى پس از مرگش از امامت وى عدول کرده و مجدّداً در «موسىبن جعفر» توقّف کردند!.
فرقهاى نیز گفتند: پس از «علىبن موسى» برادرش «أحمدبن موسىبن جعفر» معروف به «شاهچراغ» امام است.. این گروه، سخنانى گفتند که به اقوال فرقه «فطحیه» که از پیروان «عبداللّهبن جعفر» بودند، شبیه بود و همچون آنان انتقال امامت به برادر را جایز شمردند!
سبب آن که گروهى امامت «أحمدبن موسى» - شاهچراغ - را پذیرفتند، و گروهى نیز پس از وفات «علىبن موسى» به توقّف در امامت «موسىبن جعفر» بازگشتند، آن بود که به هنگام وفات «علىبن موسى» پسرش هفت ساله بود؛ از این رو گفتند: امامت در غیر بالغ جایز نیست!.
امّا کسانى که امامت «أبوجعفر محمّدبن علىبن موسى» ملقّب به «جواد» را پذیرفتند، در کیفیت علم وى اختلاف کردند و از جمله گفتند: امام باید عالم باشد، در حالیکه «محمّد» بالغ نیست و پدرش نیز وفات یافته، پس او چگونه و از چه کسى تعلیم گرفته است؟! و لذا آراى گوناگونى اظهار داشتند که علاقهمندان براى تفصیل بیشتر مىتوانند در این مورد به همان دو کتاب شیعه -یعنى «المقالات و الفرق» و «فرق الشیعه» - مراجعه کنند.