مبانی اسلام

نمونه‌هایی برای اقتدا به‌ پیامبر ج

پیامبر جبرای رویارویی با مصایبی که‌ در سرنوشت او ثبت شده‌، خود را مهیا می‌ساخت.

• و در هنگام رویارویی با آن، چنان شکیبایی را پیشه‌ می‌نمود که‌ کوه‌ به‌ لرزه‌ در می‌آمد اما او ثابت قدم می‌ماند و متزلزل نمی‌شد..

مؤمنین پایدار در این اخلاق برجسته‌ و ارجمند از پیامبر جپیروی نموده‌ و به‌ او اقتدا کرده‌اند.

• پس با عزمی محکم و استوار، و نهایت شکیبایی در برابر تنگ‌دستی و از دست دادن فرزندانشان ایستادگی نمودند.

و هم‌چنین پیامبر جدر راه دعوت و فرا خواندن مردم به‌ سوی توحید و یگانه‌‌پرستی، خود را برای رویارویی با انواع شکنجه‌ و اذیت آزار مهیا می‌نمود.

• چنانکه‌ در مکه‌ متحمل آزار زیادی از طرف مشرکین شد و هیچ‌گونه‌ تأثیری بر تصمیم قاطع ایشان نگذاشت.

به‌ عنوان نمونه‌ به‌ زخمی‌های صورت، شکستن دندان و زخم لب پایین پیامبر جدرغزوه‌ی احد نگاه کنید که ‌بر اثر آن زخم‌ها نماز ظهر را با نشستن می‌خواند، اما روز بعد دشمن را طلب نمود و گفت:

• جز کسانی که‌ دیروز همراه ما بوده‌اند، کسی دیگر با ما بیرون نیاید.

مدارسه‌ی این قسمت از سیره‌ی رفیع و ارزشمند پیامبر ج، باعث برانگیختن همت دانشمندان دین‌شناس و اصلاح‌گران می‌شود.

• زیرا رضایت خدا و اظهار حق و فضایل اخلاقی تنها هدفی است که‌ در زندگی خود دنبال می‌کنند.

و هم‌چنین در ایجاد ارتباط با افراد و جماعت‌های مختلف از پیامبر جپیروی می‌شود.

• که‌ با مهربانی و نیکوکاری با آنان معامله‌ و برخورد می‌نمود.

• و آنان را به‌ سوی حق و توحید فرا می‌خواند.

• و راه‌های خیر و سعادت را برای آنان ترسیم می‌نمود و آنان را بدان راهنمایی می‌کرد.

• و به‌ اندازه‌ی جنایت با جنایت‌کاران برخورد می‌کرد و آنان را معاقبه‌ می‌نمود.

مدارسه‌ی این قسمت از سیره‌ی پاک پیامبر جراهی را برای انسان باز خواهد کرد که‌ به‌ وسیله‌ی آن دل انسان‌های بزرگ‌منش را بدست می‌آورد اگر چه‌ طیف آنان باهم تفاوت داشته‌ باشد و در سرزمین‌های گوناگونی زندگی را بسر برند.

• بلکه‌ جلو خود راهی را می‌یابد که‌ توسط آن کیفیت برخورد با انسان‌هایی را درک می‌نماید که‌ در دام شهوت افتاده‌اند و در نهایت آنان را به‌ دامن پاکدامنی و عفت بازمی‌گرداند.

زیرا انسان با نگاهی به‌ حکمت روش‌های دعوت پیامبر ج، و برخورد ایشان حتی با دشمنان لجوج دینش، نشانه‌هایی را می‌یابد که‌ برای موفقیت دعوتگر راستین، تنها راه پیش‌رو می‌باشد.

و هم‌چنین باید در تحمل اذیت مردم از پیامبر جپیروی شود که‌ آنان را عفو می‌کرد و با وجود اینکه‌ قادر به‌ انتقام می‌بود، اما از آنان درمی‌گذشت.

هرکس این قسم از زندگانی پیامبر جرا مطالعه‌ نماید، درمی‌یابد که‌ بردباری و گذشت پیامبر جدارای موقعیت و مناسبت می‌باشد.

و برای برخورد قاطعانه‌ نیز موقعیت و مناسبت مربوط به‌ خود را رعایت کرده‌ است، و عایشه‌لنیز به‌ همین مسأله‌ اشاره‌ داشته‌ است آن‌جا که‌ می‌گوید: پیامبر جهیچ‌گاه برای خود انتقام نمی‌گرفت، مگر اینکه‌ یکی از حرام‌های الهی مورد اهانت واقع می‌شد که‌ به‌ خاطر خدا انتقام می‌گرفت [۲۶۷].

• خلاصه‌ی کلام آیه‌ی فوق ما را به‌ پیروی از بهترین و فاضل‌ترین مخلوق درود و سلام خدا بر وی باد، راهنمایی می‌نماید.

و این مقتضی تحقیق در خصوص سیره‌ و سنت پیامبر جمی‌باشد که‌ باید فراگرفته‌ و تطبیق شود.

• و با تحقیق در این مورد انسان به‌ شناخت ویژگی‌های شریف انسانی و اعمال صالحی دست می‌یابد که‌ انسان توسط آن به‌ زندگی پاک در دنیا و آخرت دست می‌یابد.

[۲۶۷] فتح الباری (۱۰/۵۲۴).