مبانی اسلام

فهرست کتاب

نیکی با پدر و مادر و صله‌ی رحم

نیکی با پدر و مادر و صله‌ی رحم

خداوند متعال می‌فرماید: ﴿ ۞وَقَضَىٰ رَبُّكَ أَلَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّآ إِيَّاهُ وَبِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَٰنًاۚ إِمَّا يَبۡلُغَنَّ عِندَكَ ٱلۡكِبَرَ أَحَدُهُمَآ أَوۡ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُل لَّهُمَآ أُفّٖ وَلَا تَنۡهَرۡهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوۡلٗا كَرِيمٗا ٢٣ وَٱخۡفِضۡ لَهُمَا جَنَاحَ ٱلذُّلِّ مِنَ ٱلرَّحۡمَةِ وَقُل رَّبِّ ٱرۡحَمۡهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرٗا ٢٤[الإسراء: ۲۳-۲۴].

«(ای انسان!) پروردگارت فرمان داده است که جز او را نپرستید، و به پدر و مادر نیکی کنید (و با آنان نیکو رفتار نمائید). هرگاه یکی از آن دو، و یا هر دوی ایشان نزد تو به سن پیری برسند، (کمترین اهانتی بدیشان مکن و حتی سبکترین تعبیر نامؤدّبانه هم‌چون) اُف به آنان مگو! (و بر سر ایشان فریاد مزن) و آنان را از پیش خود مران و با سخنان محترمانه با آن دو سخن بگو. و بال تواضعِ مهربانی را برایشان فرود آور (و در برابرشان کاملاً فروتن باش، و برای آنان دست دعا به درگاه خدا بردار) و بگو: پروردگارا ! (اینک که ضعیف و جز تو پناهی ندارند) بدیشان مرحمت فرما، همان گونه که آنان در کوچکی (به ضعف و کودکی من رحم کردند و) مرا تربیت و بزرگ نمودند».

و از ابن مسعود روایت شده‌ که‌ گفت: «سألت النبی جأی العمل أحب إلى الله؟ قال: «الصلاة فی وقتها» قلت: ثم أی؟ قال: «بر الوالدین» [۲۸۴].

«از پیامبر خدا جپرسیدم: کدام عمل نزد خدا دوست داشتنی‌تر است؟ فرمود: نماز خواندن سر وقت، گفتم: سپس کدام عمل؟ فرمود: نیکی با والدین».

پیامبر جمی‌فرماید: «من أحب ان یبسط له‌ فی رزقه، وینسأ له‌ فی أثره‌ فلیصل رحمه» [۲۸۵].

«کسی که دوست دارد خداوندرزقش را افزایش دهد و بقیه‌ی عمرش پر خیر و برکت باشد، باید صله‌ی رحم را به‌ جا آورد».

و از جمله‌ اخلاق مؤمنین موارد زیر می‌باشد: بزرگداشت حرمت مسلمانان، مهربانی و شفقت با آنان، صداقت، تعاون و همکاری بر نیکی و تقوا، گشاده‌دستی و بخشش، انفاق در راه‌های خیر، عفو و گذشت، روی‌گردانی از نادانان، تحمل اذیت و آزار، پارسایی، ترک شبهات، مراعات حقوق همسایه‌، برطرف کردن نیازهای مسلمانان، اصلاح میان مردم، مهربانی با یتیمان و سایر مستضعفین، محافظت از عورت و ناموس مسلمانان، وقار و آرامش، پاک‌دامنی، وفا به‌ عهد و پیمان، سماحت در خرید و فروش، ایثار و سایر اخلاق پسندیده‌ که‌ باعث ثناگویی خداوندبرای بنده‌ می‌شود و پیامبرجخود را بدان متصف کرده‌ و برای تکمیل آن مبعوث شده‌ بود.

[۲۸۴] متفق علیه. [۲۸۵] احمد روایت کرده است.