فواید
(۱) واجب است که روزه بر اساس باور نه چیزی دیگر، صورت گیرد، و باید گفتار و کردار بنده تحت کنترل و مراقبت در آورده شود.
(۲) بعضی اوقات انسان ناخودآگاه با زخمی و یا خون بینی و یا استفراغ روبرو می‌شود و یا اینکه بدون اختیار وی آب و یا چیزی دیگر داخل حلقش می‌شود، تمامی این موارد اگر از روی عمدی صورت نگرفته باشند، باعث ابطال روزه نمی‌گردند.
(۳) نیت روزه در حالت جنابت جایز است، مشروط به اینکه بعد از طلوع فجر غسل نماید، اما زنی که دچار حیض و نفاس شده، اگر قبل از طلوع فجر پاک گردید، باید غسل نماید و نماز مغرب و عشا برپا دارد و روزه بگیرد.
(۴) اگر زنی که دچار نفاس شده قبل از چهل روز پاک گردید، باید غسل نماید و نماز برپا دارد و روزه بگیرد و برای شوهرش نیز حلال است که با وی همبستر شود.
(۵) روزه‌دار می‌تواند در اول و آخر روزه دندان‌هایش را مسواک بزند، گفتنی است که مسواک در حق وی همانند افطارکنندگان سنت می‌باشد.
(۶) واجب است انسان روزه‌دار و دیگران از واجبات محافظت به عمل آورند و از منهیات دوری گزینند و فرامین الهی را عملی نموده و از نواهی اجتناب ورزند، تا در ردیف قبول شدگان قرار گیرند.
(۷) لازم است که اوقات رمضان با اعمالی صالح، اعم از نماز، صدقه، قرائت قرآن، ذکر و یاد خدا، دعا، استغفار و عمره، سپری شود، زیرا رمضان مزرعه‌ای برای پاک گردانیدن دل‌ها از فساد و تباهی است.
(۸) واجب است انسان روزه‌گیر و دیگران اعضای خود را از گناه اعم از سخن حرام، نظر و نگریستن حرام، شنود حرام، خوردن و آشامیدن حرام و رفتن به سوی حرام، محفوظ بدارد، تا روزه‌اش پاک بماند و قبول درگاه ایزد منان واقع گردد و استحقاق مغفرت و نجات از آتش بیابد.
(۹) بیمار و مسافری که افطار روزه‌ی رمضان برای آنان مباح است، حق ندارند که برای دیگران روزه بگیرند، همانند کسی که روزه‌ی نذر شخص مرده‌ای را می‌گیرد.
(۱۰) اگر کسی به قصد افطار سفر کند، در آن حال هم سفر و هم افطار برای وی حرام می‌باشد و واجب است که روزه بگیرد.
(۱۱) اگر در روز رمضان کسی از روی فراموشی و یا نادانی تصمیم گرفت که چیزی را تناول نماید، تذکر و هشدار دیگران به وی واجب و ضروری است، زیرا چنین عملی از باب تعاون و همیاری در راه نیکی و پرهیزگاری محسوب می‌گردد.
(۱۲) روزه بر اثر وارد شدن مگس، یا غبار و یا دود به درون انسان، باطل نمی‌شود، اما مشروط به اینکه از روی عمد نباشد، زیرا پرهیز و اجتناب از آن، غیر ممکن است.
(۱۳) اگر کسی به گمان اینکه فجر طلوع ننموده و یا خورشید غروب کرده، چیزی را تناول نمود، سپس برایش ظاهر گشت که گمان وی باطل بوده، روزه‌اش صحیح محسوب می‌گردد، زیرا او نسبت به وقت جاهل بوده است [۱۶۰].
(۱۴) با پیروی از پیامبر جو به نیت دستیابی به پاداش اخروی، بخشش و تلاوت قرآن در ماه رمضان مستحب است.
(۱۵) روزه‌ی رمضان، برپا داشتن شب‌های آن و شب لیله القدر، قرائت قرآن، ذکر، دعا، استغفار، توبه و بازگشت به سوی خدا، افطاری دادن به روزداران و صدقه از جمله اسباب مغفرت در رمضان محسوب می‌گردند.
(۱۶) بزرگ‌ترین صدقه، صدقه‌ای است که در رمضان صورت می‌گیرد.
(۱۷) مستحب است که قضای روزه‌ی رمضان پی‌درپی و بدون فاصله باشد و هم‌چنین مستحب است که به تأخیر انداخته نشود.
(۱۸) رمضانی که در روزهای طولانی و هوای گرم تابستان واقع شده، جایز است که قضای روزهای آن در روزهای کوتاه و سرد پاییزی صورت گیرد و عکس آن نیز جایز است.
(۱۹) روزه‌ی کسی که افطار برای وی مباح است، به شرط اینکه دچار زحمت و ناراحتی نشود، جایز است. زیرا خداوندﻷفرموده است:
﴿ أَيَّامٗا مَّعۡدُودَٰتٖۚ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٖ فَعِدَّةٞ مِّنۡ أَيَّامٍ أُخَرَۚ وَعَلَى ٱلَّذِينَ يُطِيقُونَهُۥ فِدۡيَةٞ طَعَامُ مِسۡكِينٖۖ فَمَن تَطَوَّعَ خَيۡرٗا فَهُوَ خَيۡرٞ لَّهُۥۚ وَأَن تَصُومُواْ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ ١٨٤ ﴾[البقرة: ۱۸۴].
«(روزه در) چند روز معین و اندکی است، و کسانی که از شما بیمار یا مسافر باشند (اگر افطار کردند و روزه نگرفتند، به اندازه آن روزها) چند روز دیگری را روزه می‌دارند، و بر کسانی که توانائی انجام آن را ندارند ( هم‌چون پیران ضعیف و بیماران همیشگی و کارگرانی که سالیانه پیوسته به کارهای سختی، مانند استخراج زغال‌سنگ اشتغال دارند، و زندانیان محکوم به اعمال شاقه‌ای که پیوسته به کار سنگین وادار می‌گردند) لازم است کفّاره بدهند، و آن خوراک مسکینی است (از خوراک متوسّطی که به خانواده خود می‌خورانید و باید در برابر هر روزی یک خوراک متوسّط که بتواند به طور معتدل مسکینی را سیر کند بپردازید) و هرکه کار خیر را پذیرا شود (و بر مقدار فدیه بیفزاید، و یا علاوه از روزه فرض، روزه سنّت نیز بگیرد) برای او بهتر است. و روزه‌داشتن برای شما خوب است اگر (حقائق و نکات عبادات را) بدانید».
(۲۰) روزه مدرسه‌ای روحی است که از طریق آن درون انسان پاک می‌گردد و بر صبر و شکیبایی عادت داده می‌شود.
(۲۱) از جمله مستحبات ده روز پایانی رمضان موارد زیر می‌باشد:
(أ) زنده نگه‌داشتن شب با نماز و عبادت.
(ب) بیدارنمودن خانواده برای نماز.
(ت) اجتناب از همبستری و مشغول‌شدن به عبادت.
(۲۲) روزه بسیاری از بیماری‌ها را از بین می‌برد. و در حدیث آمده که پیامبر جفرمود:
«صوموا تصحوا».
«روزه بگیرید تا سالم بمانید» [۱۶۱].
(۲۳) سردادن تکبیر در شب عید فطر تا نماز عید و اظهار آن در مساجد، خانه و بازار مستحب است، زیرا خداوندﻷمی‌فرماید:
﴿ وَلِتُكۡمِلُواْ ٱلۡعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُواْ ٱللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَىٰكُمۡ وَلَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ ١٨٥ ﴾[البقرة: ۱۸۵].
«و (خداوند ماه رمضان و رخصت آن را برای شما روشن داشته است) تا تعداد (روزهای رمضان) را کامل گردانید و خدا را بر اینکه شما را (به احکام دین که سعادت‌تان در آن است) هدایت کرده است، بزرگ دارید و تا اینکه (از همه نعمت‌های او) سپاسگزاری کنید».
و کیفیت تکبیر به این صورت است: «الله أکبر الله أکبر، لا إله إلا الله، الله أکبر الله أکبر، ولله الحمد».
[۱۶۰] این رأی و نظر شیخ ابن عثیمین است، اما نظر جمهور علما که شیخ عبدالعزیز بن باز نیز از آنان طرفداری نموده بر آن است که باید روزه را قضا نماید و گناهی بر وی نیست، و این نظر احتیاط بیشتری را در ضمن گرفته است. [۱۶۱] ابن سنی و ابونعیم آن‌را روایت کرده‌اند و سیوطی نیز آن‌را حسن قلمداد نموده است.