سورۀ مُزَّمِّل

این سوره مکی و ۲۰ آیه است

اسباب نزول آیۀ ۱: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡمُزَّمِّلُ١﴾ [۱۴۳۳].

۱۱۴۳- بزار و طبرانی به سند واحی از جابر س روایت کرده اند: قریش در دار ندوه جمع شدند و گفتند: باید برای این شخص نامی بگذاریم تا مردم از او روگردان شود. برخی از آن‌ها گفت: این مرد کاهن است. عده‌ای گفت: کاهن نیست. عده‌ای گفت: مجنون است. عده‌ای گفت: مجنون هم نیست. عده‌ای گفت: ساحر است. تعدادی سخن آن‌ها را نفی کردند و گفتند: او ساحر هم نیست. نبی کریم ج صحبت‌های آنان را شنید لباس پوشید و خود را در آن پیچاند. پس جرئیل امین آمد و آیۀ ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡمُزَّمِّلُ١﴾ را تلاوت کرد [۱۴۳۴].

۱۱۴۴- ابن ابوحاتم از ابراهیم نخعی روایت کرده است: وقتی که ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡمُزَّمِّلُ١﴾ نازل شد، پیامبر خدا خود را در چادر پیچانده بود.

اسباب نزول آیۀ ۲۰: ﴿۞إِنَّ رَبَّكَ يَعۡلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدۡنَىٰ مِن ثُلُثَيِ ٱلَّيۡلِ وَنِصۡفَهُۥ وَثُلُثَهُۥ وَطَآئِفَةٞ مِّنَ ٱلَّذِينَ مَعَكَۚ وَٱللَّهُ يُقَدِّرُ ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَۚ عَلِمَ أَن لَّن تُحۡصُوهُ فَتَابَ عَلَيۡكُمۡۖ فَٱقۡرَءُواْ مَا تَيَسَّرَ مِنَ ٱلۡقُرۡءَانِۚ عَلِمَ أَن سَيَكُونُ مِنكُم مَّرۡضَىٰ وَءَاخَرُونَ يَضۡرِبُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ يَبۡتَغُونَ مِن فَضۡلِ ٱللَّهِ وَءَاخَرُونَ يُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِۖ فَٱقۡرَءُواْ مَا تَيَسَّرَ مِنۡهُۚ وَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُواْ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَقۡرِضُواْ ٱللَّهَ قَرۡضًا حَسَنٗاۚ وَمَا تُقَدِّمُواْ لِأَنفُسِكُم مِّنۡ خَيۡرٖ تَجِدُوهُ عِندَ ٱللَّهِ هُوَ خَيۡرٗا وَأَعۡظَمَ أَجۡرٗاۚ وَٱسۡتَغۡفِرُواْ ٱللَّهَۖ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمُۢ٢٠﴾ [۱۴۳۵].

۱۱۴۵- ک: حاکم از عایشه ل روایت کرده است: هنگامی که خدای متعال آیۀ ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡمُزَّمِّلُ١ قُمِ ٱلَّيۡلَ إِلَّا قَلِيلٗا٢﴾ را نازل کرد. مسلمانان یک سال، تمام شب نماز می‌خواندند [آنقدر نماز شب خواندند] تا که پاهایشان ورم کرد. پس خدای بزرگ کلام آسمانی ﴿فَٱقۡرَءُواْ مَا تَيَسَّرَ مِنَ﴾ را نازل کرد [۱۴۳۶].

۱۱۴۶- ابن جریر از ابن عباس ب و غیره مثل این روایت کرده است [۱۴۳۷].

***

[۱۴۳۳] ترجمه: «اى جامه به خود پیچیده». [۱۴۳۴] اسناد این جداً ضعیف است، بزار ۲۲۷۶ «کشف» [طبرانی در «معجم اوسط» ۲۰۹۶] از جابر روایت کرده اند. هیثمی در «مجمع الزوائد» ۱۱۴۴۳ می‌گوید: در این اسناد معلی بن عبدالرحمن واسط کذاب است. «تفسیر شوکانی» ۲۷۷۱ به تخریج محقق. [۱۴۳۵] ترجمه: «بى‏گمان پروردگارت مى‏داند که تو نزدیک به دو سوّم شب و یک دوّم آن و یک سوّم آن را [براى عبادت‏] بر مى‏خیزى و [نیز] جمعى از آنان که همراه تو هستند. و خداوند شب و روز را مى‏سنجد. معلوم داشت که شما نمى‏توانید به آن پایبند باشید. لذا از شما در گذشت. پس آنچه میسّر باشد از قرآن بخوانید. معلوم داشت که برخى از شما بیمار خواهند بود و دیگرانى هم در زمین سفر مى‏کنند. که از فضل خدا مى‏جویند. و دیگرانى که در راه خدا کارزار مى‏کنند. پس آنچه میسّر باشد از آن بخوانید. و نماز بر پاى دارید و زکات بپردازید و به خداوند قرض الحسنه بدهید. و کارهاى نیکى را که براى خودتان پیش مى‏فرستید، آن را نزد خداوند به اعتبار پاداش بهتر و بزرگتر مى‏یابید. و از خداوند آمرزش بخواهید. که خداوند آمرزگار مهربان است». [۱۴۳۶] حاکم ۲ / ۵۰۴ از عایشه روایت کرده. اسناد این به خاطر حکم بن عبدالملک ضعیف است، اما حاکم و ذهبی این حدیث را صحیح می‌دانند. [۱۴۳۷] طبری ۳۵۱۶۹ از سماک حنفی از ابن عباس روایت کرده است. اسناد این حسن است به خاطر سماک، وی از راوی‌های مسلم است.