سورۀ ناس

این سوره مکی و ۶ آیه است

اسباب نزول: ﴿قُلۡ أَعُوذُ بِرَبِّ ٱلنَّاسِ١﴾ [۱۵۴۲].

۱۲۳۶- ک: بیهقی در «دلائل النبوة» از طریق کلبی از ابوصالح از ابن عباس ب روایت کرده است: زمانی رسول الله ج سخت بیمار شد، دو فرشته آمد یکی بالای سر و دیگری نزدیک پاهای ایشان نشست، فرشته‌ای که کنار پاهایش ایشان بود خطاب به فرشته‌ای که کنار سر پیامبر بود گفت: در بارۀ این چه فکر می‌کنی؟ گفت: جادو شده است، گفت: چه کسی جادویش کرده؟ گفت: لبید بن اعصم یهودی. گفت: آن جادو کجاست؟ گفت: در چاۀ فرزندان فلان زیر یک سنگ داخل کریه، بر سر آن چاه بروید و آب آن را بکشید و سنگ را بلند کنید و کریه را بگیرید و آتش بزنید. چون رسول خدا ج شب را به صبح رساند عمار بن یاسر را با چند نفر به آنجا فرستاد. آن‌ها بر سر چاه رفتند ناگاه آب چاه را مثل آب حناء یافتند آب چاه را تخلیه کردند و سنگ را برداشتند و کریه را بیرون آورده سوزاندند در بین آن یک زۀ کمان بود که یازده گره داشت. پس این دو سوره نازل شد و پیامبر خدا شروع کرد به قراءت این دو سوره هرگاه آیتی را می‌خواند یک گره را باز می‌کرد [۱۵۴۳].

۱۲۳۷- برای این حدیث در صحیح بخاری شاهد است بدون این که معوذتین را سبب نزول این واقعه ذکر کند [۱۵۴۴]. و شاهدی هم دارد که این دو سوره را سبب نزول این واقعه بیان کرده است:

۱۲۳۸- ابونعیم در «دلائل» از طریق ابوجعفر رازی از ربیع بن انس از انس بن مالک س روایت کرده است: یهود چیزی درست کرد و پیامبر از سبب آن شدیداً دردمند شد، یاران پیامبر به نزدش آمدند و گمان کردند پیامبر بیمار است. پس جبرئیل امین معوذتین را حضور مبارک آورد و برای حفظ جان رسول خدا ج این دو سوره را قراءت کرد. سرور کائنات صحت و سالم از خانه بیرون آمد و به نزد یاران خود رفت [۱۵۴۵].

وَهَذَا آخِرُ الكتابِ وَالْحَمْدُ للّهِ عَلَى التَّمامِ وَصَلَى اللَّهُ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ رَسُولِ اللّهِ عَلَيْهِ التَّحِيَّة وَالسَّلام

[۱۵۴۲] ترجمه: «بگو: به پروردگار مردم پناه مى‏برم». [۱۵۴۳] بیهقی ۶ / ۲۴۸ از کلبی روایت کرده است. کلبی متروک متهم و استادش ابوصالح ضعیف است. پس اسناد جداً ضعیف است، اصل خبر بدون نزول این دو سوره صحیح است با اختلاف در بعضی از کلمات. بخاری ۳۱۷۵ و ۶۰۶۳، مسلم ۲۱۸۹، ابن ماجه ۳۵۴۵، احمد ۶ / ۶۳، ابن حبان ۶۵۸۴ از عایشه روایت کرده‌اند صحیح است. «زاد المسیر» ۱۵۸۸ تخریج محقق. [۱۵۴۴] صحیح بخاری کتاب دعوات حدیث شماره ۶۳۹۱. [۱۵۴۵] اسنادش به خاطر عیسی بن ماهان ابوجعفر رازی قوی نیست.