سنت و جایگاه آن در شریعت اسلامی

فهرست کتاب

اما پاسخ به شبهه‌ی اول:

اما پاسخ به شبهه‌ی اول:

خبر آحاد در زمینه‌ی اصول دین و قواعد آن مورد استناد قرار نمی‌گیرد و این مطلب را قبلاً ذکر کردیم. اما در فروع و جزئیات دین عمل به ظن [دلالت خبر آحاد] واجب است هر چند ظن غالب از اخبار آحاد استنباط نمی‌شود و مگر نمی‌بینی که نصوص قرآن به صورت‌های مختلفی فهم می‌شود؟ و مجتهدان اسلامی هم دارای نظرات متعددی هستند و هیچیک از آن‌ها یقین قطعی به درستی اجتهاد خویش ندارند. اما با این حال اجماع بر این امر استوار است که به نتیجه و آنچه نظر مجتهد به آن رسیده است عمل شود چون به غیر از ظن هم هیچ راه دیگری برای بیان مجتهد وجود ندارد.

و همچنین باید گفت که حجیت خبر آحاد ظنی نیست بلکه قطعی است زیرا اجماع علما از زمان صحابه بر آن منعقد بوده است و کسانی که بعد از ایشان آمده‌اند – و مخالفت آن‌ها ضرری به اجماع علما نمی‌زند زیرا این مخالفت قابل توجه نیست – پس عمل به خبر آحاد از طریق دلیل ظنی نیست بلکه هستند به دلیل قطعی و علم به آن است که آن هم از طریق اجماع علما بر آن حاصل شده است [۲۱۰].

[۲۱۰] الاحکام، آمدی ۱/۱۶٩، و نیز الأحکام ابن حزم اندلسی ۱/۱۱۴.