پاسخ به گلدزیهر
اگر با دقت آنچه را در این رساله در مورد حرص اصحاب و تابعین و تبع تابعین و افراد پس از آنها در خصوص حفظ و روایت احادیث پیامبر صبیان نمودم بنگری، که چگونه آن را نقل کرده و گرد آوری نموده، و چگونه از تحریف و تغییر و تبدیل حفظ کردهاند، واگر از تلاشهای نیرومندانهی علمای حدیث برای تحقیق در کار دروغگویان و حدیث سازان و رسوا نمودن آنان به خاطر نیتهای ناپاک و دخالت هایشان بگویم، واگر به طرح آنچه آنها به عنوان حدیث در سنت پیامبر صافزودهاند، و در مقابل، علمای متبحر و شایسته در حدیث توانستند احادیث صحیح را در کتابهایی جمع آوری کنند و نقدی کامل ویرایشی نیکو به عمل آورند. تا اینکه آنها [بدبینان به حدیث و ناآگاهان از آن] از آن دیدگاه نامطمئن به نگرش درست و اعتراف به صحت احادیث روی آورده و در مقابل آن گردن کج کنند، اگر به دقت در کلیهی این امور تدبر کنی، خواهی دید که این مستشرقان در بیابان و هم خیال سخن میگویند، و به خاطر اثر پذیری از هوسها و تعصب هایشان واقعیتها را بیهوده میشمارند، که از دید محققی با انصاف این نگرش به واقعیت تأسف بار و همانند بازی با علم و دانش است و در حکم خوار شمردن حقایق تاریخی در برابر نظریاتی است که از روی تعصب و هوس ابراز میشود.
این گفتاری کوتاه بود که ما نمیخواهیم با آن به رد نظریات آنها اقدام کنیم، اما میخواهیم نظر خوانندههای با انصاف را به حقایقی که عرضه نماییم، تا وقتی میخواهیم نظر گاه این متعصبان را به مناقشان بکشیم آن را پیش چشم داشته باشد، و در گفتاری که در زیر میآید سعی ما برا ین است که ادعاهای آنان را با یک مباحثه به چالش بکشیم پس در جایی که قبلاً گفتاری کافی بیان شده به اختصار سخن بگوییم و در جایی هم که نیازمند بحث و بررسی بیشتری باشد به تفصیل به شرح و توضیح مطلب بپردازیم.