اصول مذهب شافعی
اصول مذهب او مانند اصول مذهب امامان دیگر عمل به کتاب و سنت و اجماع و قیاس است جز اینکه دائرۀ عمل او بسنت از دائره عمل مالک و ابی حنیفه از ناحیۀ عمل به حدیث آحاد وسیعتر بوده است و از این جنبه که عمل به حدیث مرسل را ترک کرده است دائره عمل او از دائره عمل آنان تنگتر می‌گردد یعنی شافعی با حدیث مرسل عمل نمی‌کند مگر اینکه از مرسل بزرگان تابعین مانند سعید بن مسیب باشد و از جمله اصول و استصحاب است و حنفی‌ها هم در دفع [۳٧٩]نه در اثبات [۳۸۰]به آن عمل می‌کنند. و درحدیث جز مسند شافعی به روایت ابی العباس الاصم و سنن شافعی به روایت طحاوی کتاب مستقلی از وی نقل نشده است و چنین بنظر می‌رسد آن هم از جمع اوری شاکردانش فراهم شده باشد نه تألیف خود او باشد چنانکه مسندهای ابی حنیفه هم همینطور است و این هم بخاطر آنست که او مثل دیگر محدثین برای حدیث گفتن جلسه نداشته و همچنین قصد جمع آوری روایات و طرق آن را مانند حدیث شناسان دیگر نداشته است و تنها او امام مجتهدی بوده است در سنت از تمام چیزهایی بحث نموده که ممکنست اصلی از اصول تشریح باشند پس او حدیث را می‌طلبد تا آن را هستۀ اجتهاد و فقه قرار دهد نه اینکه بخواهد دفترها و صفحه‌هایی کاغذ را از آن پر کند و اینست فرق میان محدثین ویژۀ حدیث قصد فقه و تشریح احکام را دارند.
[۳٧٩] دفع =یعنی به وسیله استصحاب از اینکه وارد آمدن حقی بر کسی جلوگیری شود. [۳۸۰] اثبات = یعنی بوسیلة استصحاب حقی را برای شخصی قرار دهیم.