پرورش و درس خواندن او
وی در کوفه پرورش یافت که در آن زمان از بزرگترین شهرهای بزرگ اسلامی و فراوانترین آن‌ها از نظر وجود علما از هر دسته‌ای و نامدارترینشان از نظر پیشوایان لغت از نحو و صرف و غیر آن بشمار می‌رفت می‌قبل از هر چیز علم کلام را خواند تا جایی که در آن مشهورند و بدرجه‌ای رسید که مورد اشاره به انگشتان قرار گرفت سپس به حلقه درس حماد پیوست.که استاد فقهای کوفه بود و حلقه درس حماد به ابن مسعود می‌رسید زیرا حماد درس را از ابراهیم نخعی فرا گرفته بود و ابراهیم از علقمۀ بن قیس اخذ علم کرده بود و او هم در محضر مبارک عبدالله بن مسعود صحابۀ بزرگ رسول الله صتلمذ کرده بود. امام ابو حنیفه پیوسته در حلقه درس استاد خود حماد حضور مییافت تا در سال ۱۲۰ هجری وفات یافت پس رأی شاگردان حماد بر آن شد که ابو حنیفه را جانشین وی کنند. بدینوسیله رهبری مدرسۀ کوفه از آن او شد. مدرسه رأی شناخته شده بود و دیری نپایید که ابو حنیفه امام بلا منازع فقهای عراق گشت و کاروانها به یاد و شهرت او رو به کوفه به حرکت افتادند و با مشهورترین علمای عصر خود در بصره و مکه و مدینه سپس بغداد بعد از آنگه منصور عباسی آن را بنا کرد، گرد هم آمده و با آنان به مذاکرۀ علمی پرداخت و از انان استفاده کرد و آنان هم از او بهره بردند. و پیوسته شهرت او وسعت مییافت تا حلقۀ درسش به یک مجمع علمی تبدیل شد که بزرگان و حدیث پژوهان مانند عبدالله بن مبارک و حفص بن غیاث بابزرگان فقهاء مانند ابی یوسف و محمد و زفر و حسن بن زیاد و با بزرگان پارسایان و خداپرستان مانند فضیل بن عیاض و داوود طائی در ان گرد هم می‌آمدند و پیوسته همراه با کوشش در خداپرستی و پایداری در عمل وبی علاقه بودن به دنیا و نصیحت در راه جلب رضایت خدا ورسولش و خدمت به مسلمانان تا زمانی که خرسند شده و خرسند گردیده به پروردگارش پیوست، امانت علمی را رعایت نمود.