انسان به کیش دوست خویش است
پیامبر جچنین به ما آموخته است و این وصیت جاودانهای است که مؤمن پرهیزگار فقط با اهل ایمان و متقیان و پرهیزگاران دوستی کند و مرد نیکوکار نیز شاید فقط با زنی ازدواج میکند که او را در دین و دنیا حفظ میکند.
طوسی از رسول خدا جروایت میکند که فرمود: «المرء علی دین خلیله فلینظر أحدكم من یخالل»:«انسان بر کیش دوست خویش است. پس هر کدام از شما بنگرد که با چه کسی دوست است.» [۵۴۳]
همچنین حدیث پیامبر جدرباره همنشین نیکوکار و همنشین بر بسیار مشهور است. رسول خدا جمیفرماید: «إنما الجلیس الصالح وجلیس السوء كحامل المسك ونافخ الكیر، فحامل المسك إما یحذیك وإما أن تبتاع منه وإما أن تجد منه ریحاً طیبه ونافخ الكیر إما أن یحرق ثیابك وإما أن تجد ریحاً خبیثه»: «بیتردید [مثل] همنشین نیکوکار و همنشین بدطینت و بدکار همچون کسانی هستند که یکی مشک به دست دارد و دیگری در دم آهنگری میدهد. کسی که مشک با خود دارد، یا به دنبال تو میآید یا از او چیزی میخری و یا از او بوی خوشی به مشام میرسد. اما کسی که در دم آهنگری میدمد یا لباسهایت را میسوزاند و یا بوی بدی از آن استشمام میکنی.» [۵۴۴]
احادیث نبوی و روایات ائمه در این باره فراوان است.
امام صادق از رسول خدا جروایت میکند که فرمود: «أولی الناس بالتهمة من جالس أهل التهمة»:«بیش از هر کسی، آن کس سزاوار تهمت است که با متهمان همنشین باشد.» [۵۴۵]
امام علی در نامهای به حارث همدانی مینویسد: «از دوستانی که نظرت را میپذیرند ولی اعمال ناشایستی دارند پرهیز کن. زیرا ارزش هر دوستی به همنشینان اوست.» [۵۴۶]
امام جعفر صادق میگوید: «پنج صفت هستند که هر کسی یکی از آنها را نداشته باشد، همواره زندگیاش ناتمام، خردش زائل و قلبش مشغول خواهد بود. اولین آنها سلامت جسمی است دومی: امنیت است بسوی گشایش در روزی چهارم: دوست سازگار و متناسب. پرسیدم: دوست مناسب کیست؟ امام پاسخ داد: همسر نیکوکار، فرزند و همنشین صالح، پنجم که مجموع همه این صفات یعنی ... است.» [۵۴۷]
پس از نظر عقلی چگونه رواست که شیعه اثناعشری (همسر بدکار) و (همنشین سوء و بد) را به پیامبر جنسبت دهند و سپس ادعا کنند که آنها هیچ نوع بدی را به پیامبر جنسبت نمیدهند؟!
همچنین از امام جعفر صادق روایت شده است که گفت: با انسان گناهکار همنشینی مکن که گناه را به تو میآموزد. سپس گفت: پدرم مرا به سه چیز امر و از سه چیز نهی کرد [۵۴۸]. از جمله اموری که به من گفت این بود که هر کس با بدان همنشینی کند از شر آنان در امان نخواهد بود [۵۴۹]و هر کس به راههای بد وارد شود مورد اتهام واقع میشود و هر کس عنان زبان خود را در اختیار نگیرد پشیمان میگردد.» [۵۵۰]
از حضرت سلیمان÷روایت شده است که فرمود: درباره هیچ کس حکم ندهید قبل از آنکه بنگرید که با چه کسانی همنشینی میکند. مرد را فقط با همانندان و دوستانش میتوان شناخت و به رفیقان و یارانش نسبت داد.» [۵۵۱]پس این سخن چه بسیار بزرگ و ارزشمند و چه دلیل محکمی است.
شاعر در این باره سروده است:
عن المرء تساءل وسل عن قرینه
فكل قرین بالمقارن یقتدی
دربارۀ مرد و همنشینانش سؤال کن که هر کس از همنشین و دوست خود پیروی میکند و از آن اثر میپذیرد. پس از بیان این روایات آنها دوباره یاران رسول خدا جو مردانی که او آنها را برگزیده و از دوستی و همنشینی با آنها رضایت داشت و آنها را به خود نزدیک و با آنها پیوند خویشاوندی برقرار کرد چه نظری خواهند داشت؟!
سزاوارترین کس برای متهم شدن کس است که با افراد مورد تهمت همنشین باشد .... هرگز قبل از بررسی احوال و وضعیت همنشینان فردی درباره او حکم صادر نکنید. هر انسانی را فقط با بررسی دوستانش میتوان شناخت و همچنین او به همنشینان و رفیقانش نسبت داده میشود .... این سخنان در درون و ضمیر تو چه انعکاسی خواهند داشت؟!
اثر این واژگان بر نفس مسلمانی که یاران پیامبرش را در زندان اتهام میبیند چه خواهد بود .... ای کاش فقط اتهام بود. بلکه افترای صریح درباره آنان و نسبت داد نشان به فسق، کفر و ارتداد است!
امام صادق درباره کسی که همسر نیکوکار و دوست و همنشین صالح نداشته باشد حکم کرده است که او عقلش را از دست خواهد داد و قلبش مشغول خواهد بود در کاستی خواهد داشت. پس علمای شیعه اثنی عشری پیامبر جرا به چه چیزی نسبت میدهند، در حالی که آنها معتقدند که همسرش گمراه یا کافر و همنشینان [پدران همسرانش یعنی ابوبکر و عمر] و دامادش [عثمان] کافر و مرتد بودند؟!
اینها سؤالاتی است که به ذهن انسان خطور میکند و هر مسلمانی حق دارد آنها را مطرح و وجدانش را برای پاسخ دادن به آنها به عنوان قاضی قرار دهد.
این همان اختلاف ریشهای دیدگاه اهل سنت و جماعت و شیعه اثناعشری امامیه درباره یاران و همسران رسول خدا جاست. این مقدمه سخن بود و تفصیل کلام، دلالت بیشتری بر حقیقت و بیان جرایم این فرقه خواهد داشت.
[۵۴۳] امالی، طوسی، ص ۵۱۸ حدیث شماره ۱۱۳۵. [۵۴۴] مجموعه ورام ج ۲ ص ۲۶۶ باب (ذكر جمل من مناهی رسول الله ج). [۵۴۵] بحار الانوار ج ۷۲ ص ۹۰ ومعانی الاخیار ص ۱۹۶. [۵۴۶] بحار الانوار ج ۷۱ ص ۱۹۹ ومستدرك الوسائل ج ۸ ص ۳۳۵ باب (تحریم مصاحبة الكذاب) حدیث شماره (۹۵۹۰). [۵۴۷] الخصال ص ۲۸۴ (خمس خصال من لم تكنفیه واحدة) حدیث شماره ۳۴، بحار الانوار ج ۷۱ ص ۱۸۶. [۵۴۸] مشاهده کنید که در اینجا وصیت از سوی امام باقر به فرزندش امام صادق است که هردو در نظر شیعیان معصومند – تأکید و حرص فراوان امام باقر بر همنشینی و مصاحبت با افراد نیکوکر را ببیند و در مقابل به این ادعای کسانی بنگرید که میگویند پیامبر جدر انتخاب دوستان، دامادها، همنشینان و ایجاد پیوند خویشاوندی و حتی انتخاب همسرانش دچار اشتباه شد. لا حول ولا قوه إلاّ بالله العلی العظیم. [۵۴۹] آری کسی که با بدان همنشین باشد از بد نامی و مورد اتهام واقع شدن انتساب اعمال دوستانش به او در امان نخواهد بود. [۵۵۰] بحار الانوار ج ۷۱ ص ۱۹۱. [۵۵۱] بحار الانوار ج ۷۱ ص ۱۸۸ به نقل از کنزالفوائد کراجی.