تعیین نرخ ارز:[١١٧]
برای تعیین نرخ ارز کشورها در طول ادوار مختلف، روشهای گوناگونی بهکار گرفته شده است. از سال ١٨٨٠م تا ١٩١٣م «سیستم واحد پولی طلا» در دنیا رواج داشته است. با آنکه سیستم مذکور قبل از این سالها نیز، رایج بوده است، اما رواج آن بهاندازهی رواج این دوران نبوده است. در «سیستم واحد پولی طلا» پشتوانه پول هر کشور یک میزان متناسبی از طلا بود. مثلاً انگلستان برای پشتوانه هر واحد پوند، آمریکا برای پشتوانه هر واحد دلار، میزان شخصی از طلا را اعلام کرده بودند. در «سیستم واحد پولی طلا» نرخ ارز هر کشور براساس میزان پشتوانه پول آن کشور محاسبه میشد. یعنی با در نظر گرفتن میزان پشتوانه پول هر کشور، میزان ارزش آن سنجیده شده و با پول کشورهای دیگر مبادله میشد. مثلاً اگر پشتوانه هر واحد پوند چهار «تولا» طلا و پشتوانه هر واحد دلار دو «تولا» طلا میبود، بین پوند و دلار نسبت ٢/١ وجود داشت. بنابراین یک پوند با دو دلار مبادله میشد. بعد از آن بهتدریج «سیستم واحد پولی طلا» پایان یافت. جهت شناخت شیوهی تعیین نرخ ارز کشورها در ادوار بعدی، نیاز به توضیح اجمالی تحولات سیستمهای تجاری جهانی در آن ادوار میباشد:
بعد از جنگ جهانی اول، نظام اقتصادی دنیا دچار بحران شدیدی شده و در سال ١٩٣٠ میلادی، تجارت جهانی طلا با رکود مواجه شد و تمام کشورها از دادن طلا در قبال پولهای کاغذی خودداری ورزیدند.
بعد از جنگ جهانی دوم، انگلستان و کشورهای دیگر اتحادیه اروپا نیز، دچار بحران اقتصادی شدند، اما آمریکا بهعلت داشتن ذخایر فراوان طلا از استحکام اقتصادی فوقالعادهای برخوردار بود.
در سال ١٩٤٤ میلادی، جهت بازسازی اروپا، با همکاری آمریکا، کنفرانس بزرگی از کشورهای مختلف در شهر (بریتون وودز)[١١٨] آمریکا تشکیل داده شد. توسعه تجارت جهانی و گسترش دامنه سرمایهگذاری "Investment" در سطح بینالمللی و زدودن ضعفهای «سیستم واحد پولی طلا» از سیستم پولی جدید جهانی، از موارد قابل بحث در این کنفرانس بزرگ بودند. در این کنفرانس، تشکیل سه سازمان و استقرار یک سیستم واحد نرخ ارز بهتصویب رسید، ابتدا به معرفی این سازمانها پرداخته، سپس مورد سیستم نرخ ارز این کنفرانس، گفتگو خواهیم کرد.
[١١٧]- پول خارجی، پول رایج یک کشور در داخل کشور دیگر را ارز میگویند. مثلاً پول کشور پاکستان در داخل ایران ارز گفته میشود و پول ایران در سایر کشورها را نیز ارز میگویند. (مترجم)
[١١٨]- Bretton Woods شهری در ایالت نیوهمپشایر آمریکا: این کنفرانس از ١ تا ٢٢ ژوئن ١٩٤٤ با شرکت ٤٤ کشور جهان تشکیل شد.