اقتصاد اسلامی

نقشه اجرای شرکت (اساسنامه)

شرکت سهامی یک شخصیت حقوقی است که بعد از تأسیس به فعالیت می‌پردازد، به نمایندگی از این شخص حقوقی، هیئت مدیره‌ای از میان سهامداران تشکیل می‌شود که به آن «مجلس الإدارة» "Board of Directors" و در فارسی اعضای هیئت مدیره می‌گویند. این هیئت با رأی مستقیم کلیه سهامدارن انتخاب می‌شود. سپس یک نفر از ناحیه این هیئت، به ‌عنوان رئیس هیئت مدیره تعیین می‌شود که او را «العضو الـمنتخب» "Chief Executive"[٤٤] و در فارسی رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل می‌نامند. مدیر اجرایی را می‌توان از میان خود این هیئت یا افراد خارج از هیئت مدیره برگزید که در محدوده برنامه های تدارکاتی و اجرایی هیئت مدیره به فعالیت می‌پردازد[٤٥]. تمام سهامداران، سالیانه یک جلسه عمومی بین خود برگزار می‌کنند که «الجمعية العمومية السنوية» "Annual" General Meeting"[٤٦] نامیده می‌شود و نام اختصاری آن "A.G.M" است. در این مجلس طرح‌های اجرایی، حسابها، گزارش محاسبات[٤٧] و غیره ارائه می‌شود. همچنین هیئت مدیره آینده نیز در همین مجمع انتخاب می‌شود. در برابر هر سهم یک رأی قرار می‌گیرد. کسی که مثلاً دارای ده سهم باشد، حق ده رأی را خواهد داشت؛ اما پس از رأی دادن در مجمع عمومی سالیانه در بقیه طرح‌های اجرایی و کیفیت فعالیت شرکت حق تصمیم‌گیری به سهامدار داده نمی‌شود.

پس از تولد یک شرکت، برای برچیده ساختن آن فقط دو راه وجود دارد:

١- در "A.G.M" دستور برچیده ساختن آن صادر شود. (پیشنهاد انحلال شرکت در مجمع عمومی عادی یا فوق العاده مطرح می‌شود).

٢- یا اینکه شرکت ورشکست شود و قرض‌های آن بر دارایی‌اش غالب آیند، آن وقت سازمان مربوطه اجازه برچیده شدن آن را صادر می‌کند.

در هر یکی از دو صورت لازم است از سازمان قانونی مربوطه اجازه تصفیه شرکت گرفته شد. بدون اجازه قانونی نمی‌توان به حیات یک شرکت پایان داد و عموماً در چنین شرایطی دولت فردی را جهت تقسیم دارایی شرکت بین طلبکاران یا سهامداران انتخاب می‌کند که "Receiver"[٤٨] یا "Liquidator"[٤٩] گفته می‌شود. [در ایران نیز موضوع انحلال و تصفیه شرکت به اداره ثبت شرکت‌ها اعلام و مدیر تصفیه تعیین می‌شود].

[٤٤]- مدیر اجرایی (مدیر عامل).

[٤٥]- در ایران علاوه بر انتخاب اعضاء هیئت مدیره و مدیر عامل یک یا چند نفر به‌ عنوان بازرس شرکت انتخاب می‌شوند که می توانند خارج از شرکت باشند.

[٤٦]- مجمع عمومی سالیانه.

[٤٧]- "Audit Report" و در فارسی گزارش بازرسی و حسابرسی.

[٤٨]- دریافت‌کننده.

[٤٩]- تصفیه‌ کننده (مدیر تصفیه).