اقتصاد اسلامی

فهرست کتاب

انواع سپرده‌ها در بانک:

انواع سپرده‌ها در بانک:

١- حساب جاری "Current Account" در عربی آن را «الحساب الجاری» می‌گویند.

سپرده‌ی این حساب بدون سود است و سپرده‌گذار هر مبلغی را در هر زمان که خواسته باشد می‌تواند از حساب خود برداشت کند[١٥٠].

٢- حساب پس‌انداز "Saving Account" که در عربی «حساب التوفیر» گفته می‌شود.

سپرده‌ی این حساب دارای سود است و سپرده‌گذار آن معمولاً تحت برخی شرایط خاص می‌تواند از حساب خود پول برداشت کند.

٣- سپرده‌ی غیرجاری "Fixed Deposit" که در عربی «ودائع ثابتة» گفته می‌شود.

سپرده‌ی این حساب نیز دارای سود است و نرخ آن نیز براساس مدت وجود آن در حساب مشخص می‌شود که با طولانی بودن مدت، نرخ سود بالا و با کوتاه بودن مدت، نرخ سود کم می‌شود. سپرده‌گذار این حساب، قبل از مدت مشخص شده (سررسید سپرده) قادر به برداشت پول از حساب خود نیست[١٥١].

بانک‌ با سرمایه‌ی اولیه خود و مجموعه‌ی سرمایه‌ای که از طریق این سه ‌نوع سپرده‌گذاری از مردم جمع‌آوری می‌کند به‌ فعالیت می‌پردازد. نخست مبلغ مشخصی از آن را باید به ‌صورت سرمایه سیال در بانک مرکزی نگهداری کند.

این سپرده معمولاً به ‌صورت وثیقه‌های دولتی که در هر زمان قابل نقد باشند، در بانک مرکزی جمع می‌شوند و مبلغی سود نیز به ‌آن تعلق می‌گیرد. بانک مرکزی کلیه بانک‌های تجاری را موظف به پرداخت درصد مشخصی از سپرده‌های خود به‌ بانک مرکزی می‌کنند و تناسب این درصد براساس تغییر اوضاع اقتصادی متغیر می‌شود، امروزه تقریباً چهل درصد از سپرده‌ها در بانک مرکزی گذاشته می‌شود.

از آنجا که حفظ منافع سپرده‌گذاران از وظایف بانک مرکزی است و در بانک‌ها سرمایه‌ی افراد بی‌شماری گذاشته می‌شود، بانک مرکزی وظیفه‌ گذاشتن درصد مشخصی از سپرده‌های خود به بانک مرکزی را به‌عهده این بانک‌ها می‌گذارد. مقصود از سرمایه‌ی سیال (سرمایه در گردش) سرمایه‌ای است که نقد بوده یا در هر زمان نقدپذیر باشد، که در عربی «السیولة» و در انگلیسی "Liquidity" گفته می‌شود، پول نقد، حساب بانک‌های دیگر و وثیقه‌های نقدپذیر مانند وثیقه‌های دولتی و غیره، جزو سرمایه‌های سیال می‌باشند. مبلغی از این سرمایه ‌سیال را هر بانک نیز جهت تأمین مطالبات مشتریان نزد خود نگه می‌دارد.

[١٥٠]- به این نوع سپرده‌ها در نظام بانکداری ایران «سپرده قرض‌الحسنه جاری» می گویند و سپرده‌گذار پس از افتتاح حساب در بانک یک جلد دسته‌چک دریافت می‌کند و از طریق صدور چک می‌تواند تمام یا قسمتی از موجودی حساب خود را از بانک خارج و یا به‌دیگری منتقل کند، به‌این نوع حساب‌ها سودی پرداخت نمی‌گردد.

[١٥١]-در بانکداری ایران، سپرده‌های غیرجاری «غیردیداری» به‌ دو دسته تقسیم می‌شوند: الف: سپرده‌های کوتاه مدت که براساس آن سپرده‌گذار پول خود را به ‌مدت کوتاه که از یک‌سال تجاوز نمی‌کند، نزد بانک می‌گذارد و مبلغی سود از بانک دریافت می‌کند. دریافت از این حساب با دفترچه سپرده کوتاه مدت و در هر زمان و به ‌هر مبلغ امکان‌پذیر است اما سود آن به ‌نسبت مدت تغییر می‌کند. ب: سپرده‌های بلندمدت که مدت سپرده‌گذاری صاحب حساب بیش از یکسال (بین یک تا پنج سال) است و براساس مدت زمانی که سپرده نزد بانک نگهداری شده سودی به‌ دارنده حساب پرداخت می‌شود.