آیات و احادیثی درباره‌ی تحذیر از آتش جهنم
بر انسان مکلف به ویژه گناهکار واجب است که آتش و جهنمی را که در اصل خداوند برای کافران و بالتبع برای عاصیان قرار داده، و قرآن و حدیث ما را از آن برحذر داشته، به یاد آرد. خداوند می‌فرماید:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ قُوٓاْ أَنفُسَكُمۡ وَأَهۡلِيكُمۡ نَارٗا وَقُودُهَا ٱلنَّاسُ وَٱلۡحِجَارَةُ عَلَيۡهَا مَلَٰٓئِكَةٌ غِلَاظٞ شِدَادٞ لَّا يَعۡصُونَ ٱللَّهَ مَآ أَمَرَهُمۡ وَيَفۡعَلُونَ مَا يُؤۡمَرُونَ٦﴾[التحریم: ۶].
«ای کسانی که ایمان آورده‌اید، خودتان و کسانتان را از آتشی که سوخت آن مردم و سنگ‌هاست حفظ کنید. بر آن آتش، فرشتگان خشن و سخت‌گیر گمارده شده‌اند، از آنچه به آنان دستور داده سرپیچی نمی‌کنند و آنچه را که مأمورند انجام می‌دهند».
در اینجا به نقل اندکی از احادیث راجع به «تحذیر از آتش» که امام منذری در کتاب مشهود خود «الترغیب و الترهیب» بیان داشته می‌پردازیم:
﴿رَبَّنَآ ءَاتِنَا فِي ٱلدُّنۡيَا حَسَنَةٗ وَفِي ٱلۡأٓخِرَةِ حَسَنَةٗ وَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ﴾[البقرة: ۲۰۱].
«پروردگارا! در دنیا و قیامت به ما حسنه‌ای عطافرما و ما را از آتش دوزخ محفوظ دار».
از عدی بن حاتم س روایت شده که پیامبر ج فرمود: «از آتش بپرهیزید.» و از آنان به زشتی روی گردانید و سپس فرمود: «از آتش بپرهیزید» آنگاه برای بار سوم به زشتی از آن روی درهم کشید و اعراض نمود و فرمود: «از آتش بپرهیزید» و چنان پنداشتیم که به آتش نگاه می‌کند و سپس فرمود: «از آتش بپرهیزید هر چند به یک تکه خرما باشد و اگر نیافتند بایک سخن نیک از آن بپرهیزید». روایت از بخاری و مسلم.
از ابوهریره س روایت است که وقتی این آیه نازل شد:
﴿وَأَنذِرۡ عَشِيرَتَكَ ٱلۡأَقۡرَبِينَ٢١٤﴾[الشعراء: ۲۱۴].
«و خویشان نزدیکت را هشدار ده».
پیامبر ج قریش را جمع کرد و به طور عمومی و خصوصی به دعوت آنان پرداخت و فرمود: «بنی کعب بن لوی! خودتان را از آتش نجات دهید، بنی عبدالمطلب! خودتان را از اتش نجات دهید، فاطمه! خود را از آتش نجات ده که من نمی‌توانم مالک هیچ چیزی برای شما باشم».
روایت از مسلم با لفظ خود، بخاری، ترمذی و نسائی به این مضمون بیان داشته‌اند.
نعمان بن بشیر سمی‌گوید: شنیدم که رسول خدا ج در یکی از خطبه‌ها فرمود:
«شما را از آتش هشدار می‌دهم، شما را از آتش هشدار می‌أهم». و هر کس در بازار بود این موضوع را می‌شنید، تا آنجا که عبای حضرت ج، از دوش وی افتاد. روایت از حاکم و حدیث به شرط مسلم صحیح است [۲۳۳].
انس س روایت می‌کند که پیامبر ج می‌فرماید:
«والذي نفس محمد بيده! لو رأيتم ما رأيت لضحكتم قليلا ولبكيتم كثيراً». «قسم به کسی که نفس من به دست او است، اگر آنچه را من دیدم شما می‌دیدید کم می‌خندید و زیاد می‌گریستید».
اصحاب گفتند: چه چیزی را دیدی ای رسول خدا؟ حضرت ج فرمود: «رأيت الجنة والنار». «بهشت و دوزخ را دیدم» روایت از مسلم و ابویعلی.
ابوهریره س روایت می‌کند که پیامبر جفرمود: «این آتشی که بنی آدم برمی‌افروزد یک جزء از هفتاد جزء آتش جهنم است». اصحاب گفتند: «به خدا قسم اگر همان یک جزء هم باشد برای عبرت ما کافی است». این حدیث را مالک، بخاری، مسلم و ترمذی روایت کرده‌اند.
از ابوهریره س روایت است که پیامبر جفرمود: «هنگامی که خداوند بهشت و دوزخ را آفرید، جبرئیل را به بهشت فرستاد و فرمود: «به بهشت و آنچه برای بهشتیان آفریده‌ام نگاه کن» رفت و نگاه کرد. وقتی برگشت گفت: قسم به عزت تو هر که آن را بشنود داخل بهشت می‌شود. خداوند دستور داد که بهشت همراه با سختی باشد، خداوند این بار به جبرئیل فرمود که به‌سوی بهشت برگردد. وقتی رفت و از آن برگشت گفت: خدایا قسم به عزت و جلال تو می‌ترسم کسی وارد آن شود! و فرمود: «اکنون به‌سوی دوزخ و آتش برو و آنچه را برای صاحبان آن آفریده‌ام نگاه کن».
[۲۳۳] ذهبی: ۱/۲۸٧، مسند، ۴/۲٧۲.