مقدمۀ مترجم
الحمد لله رب العالـمين والصلاة والسلام على خير خلقه محمد الأمين سيد الأنبياء والـمرسلين ورحمة للعالـمين. وعلى آله وأصحابه وأتباعه بإحسان إلى يوم الدين. وبعد: قال الله تعالى في محكم كتابه:﴿لَقَدۡ كَانَ فِي قَصَصِهِمۡ عِبۡرَةٞ لِّأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ...﴾[یوسف: ۱۱۱] «بهراستی در داستانها و سرگذشتشان عبرتی برای خردمندان وجود دارد».
خداوند متعال در بعضی اوقات به انسان توفیقی عطا میفرماید: که در انتظار آن نیست. به راستی چنین توفیقی، موهبتی کبری و نعمتی عظیم است، و باید آن را شکر کرد.﴿وَأَمَّا بِنِعۡمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثۡ١١﴾[الضحى: ۱۱] «و نعمتهای پروردگارت راباز گو کن».
مدتی در صدد ترجمۀ یک سری داستان از داستان پیامبران (سلام الله تعالی علیهم) بودم. اما وقت به تسویف میرفت، تا این که توفیق رفیق شد، و جلد سوم قصص النبیین للأطفال، در سیرۀ [۱]خاتم النبیین جیافتم، که اثر دانشمند و مجاهد بزرگ «سید ابو الحسن ندوی/» است، چون مطالب آن بسیار شیوا و دلپسند و داستانهای جامع و کوتاه آن در نوع خود کمنظیر بود، و در ضمن تا به حال چنین کتابی را که در دسترس نوجوانان و جوانان باشد ندیده بودم، با کمال میل و اشتیاق قبلی و مدد از پروردگار توانا به ترجمۀ آن مبادرت نمودم، و خداوند نیز عنایت فرمود: که در مدتی کوتاه تمام شود.
اگر در ترجمه نارسائیهایی مشاهده شود، این است که مؤلف بزرگوار هندوستانی است، نه عرب زبان. و دیگر این که: به قول مشهور: «إن الهدايا على مقدار مهديها». «تحایف وهدایا به مقدار اشخاصی است که آن را اهداء مینمایند». و مترجم نیز در حد توان و وسع خود این امر خطیر را به عهده گرفته است و... انشاء الله خوانندگان و علاقمندان به دیدۀ تحقیق انتقادات و تذکرات را ارائه دهند، تا با دیده دل، پذیرا باشیم.
و اینک مطالبی فشرده در مورد خود کتاب قصص:
الف: براستی سید ابو الحسن ندوی /کوشش بلیغی به خرج داده است، تا حق امانت را ادا کرده باشد.
این که: به طور مختصر از بعضی ادیان گذشتۀ قبل از اسلام به نحوی تعریف نموده که هرانسانی میتواند، از آن مختصر، مطالب فراوانی را به ذهن بسپارد، و زمان هرکدام از ادیان را تجسم نماید.
ب: از بدو تولد حضرت فخر مرتبت جشروع نموده و تا روز وفاتش حق مطلب را به نحو احسن بیان کرده، و در عباراتی ظریف و شیوا و دلپسند و کوتاه مسائلی را مطرح نموده که بسیار ارزنده و حیاتی است.
ج: هدف از جنگهای اسلام و نتایج آن در مقایسۀ نحوۀ آن جنگها با تمام جنگهای خانمانسوز بعد از آن تا به امروز – که چه فجایعی به بار آورده و میآورد، – روشن میشود، چگونه اسلام در مدت یازده سال در مدینه منوره بیست و هفت (۲٧) غزوه: (به فرماندهی خود حضرت رسول ج) و شصت سریه (جنگهایی که حضرت جشخصاً در آن شرکت نداشته، جنگهای چریکی). در بین مسلمانان و دشمنان اسلام روی داد - فقط حدود یک هزار و هجده (۱۰۱۸) نفر از دو طرف جنگ کشته شدند. که اگر با توجه به موقعیت زمانی و کمی تعداد لشکرهای آن زمان نسبت به زمانهای بعدی - با هر جنگی از سایر جنگها تا امروز هم مقایسه شود، باز نسبت خیلی کمی است.
د: در نتیجه صفات بارز و ممتاز و شمایل حضرت رسول جرا یادآور شده است.
مرحوم مجاهد شهید استاد سید قطب /مقدمه کوتاهی در آغاز جلد اول این کتاب نوشته است، به خاطر اهمیت مطالبش آن را نقل میکنم:
«صاحب و مؤلف این کتاب (سید ابو الحسن ندوی /) را در شخصیت و قلمش شناختم، او را شناختم که قلبی سرشار از ایمان و اسلام و عقلی توأم با اسلام داشت. او را شناختم که: در راه اسلام و برای اسلام زندگی میکرد، و درک و بینش خوبی از اسلام دارد. این شهادتی است که آن را ادا نمودم، و در مقدمه این کتاب درج کردم».
کتاب قصص النبین للاطفال اگرچه کم حجم است، اما کار بزرگی است، از کارهای سید ابو الحسن /و برادران بزرگوارش در حقل [۲](مجمع) دعوت اسلامی.
نباید تبلیغات اسلام – با همان شیوه ارزنده و پاکش – فقط برای نوجوانان باشد، بلکه دلهای نوجوانان نیز به این غذای روحی – بیشتر نیازمند است، تا وقتی بزرگ میشوند، مزه ایمان در وجود ایشان و نور اسلام در قلوبشان و شادابی و نشاط در روانشان نمایان باشد.
و قصص (داستان) اولین مادهای است که دلهای پاک و آمادۀ نوجوانان را باز میکند و به وسیلۀ آن شکل میگیرد.
و این کتاب اگرچه برای نوجوانان نوشته شده، اما عقیده و نظر من این است که: اکثر بزرگسالان به خواندن آن احتیاج دارند [۳]. چون برای اکثر مقدور نشده آنچه را که استعمار بر آن تسلط یافته، و تحت نظارت و کنترل خود درآورده است، فراگیرند، و از قصص قرآن کریم و مرامهای عمیق آن و فضای یقینی و پاک و مؤثر آن چیزی بفهمند، مانند مطالبی که در این کتاب عرضه شده است.
من کتابهای داستان (قصص الأنبیای) کودکان را زیاد مطالعه کردهام، و در تألیف مجموعه «قصص دینی کودکان» در مصر – که همچون این کتاب از قرآن کریم گرفته شده – شرکت کردهام، اما بدون تعارف گواهی میدهم که: کار و تحقیق سید ابو الحسن ندوی /در این کتاب حاضر از همه کاملتر است، زیرا دارای توجیهات ظریف و شیوا و بیانات روشن برای مقاصد داستان و رویدادها و موقعیتهای آن است، و از نکتههای جالب در اثنای داستان برخوردار است. و این داستانها حقایق مهم و با ارزشی را – که از ایمانی استوار و یقینی بزرگ الهام گرفته است – بیان میکند که مانند نقش بر قلب بزرگ و کوچک مینشیند.
«خداوند به «سید ندوی/» جزا و پاداش خیر و توفیق عنایت فرماید و ملتها و اقوامی که سختیها و فشارها دورشان را گرفته و خارها مانع راه آنان شده، و تاریکیها اطرافشان را احاطه کرده، و به نور روشنائی و توجه و هدایت و اخلاص – در نگهداری و رعایت آن – نیازمندند هدایت فرماید». و علی الله التوفیق. سید قطب /.
و این که: جلد سوم را پیش از جلد اول و دوم آن عرضه کردیم، به این خاطر است که چنین کتابی را – در سیرت پیامبر بزرگ اسلام جکه در شأن جوانان و نوجوانان بوده و حق مطلب را ادا کرده باشد – در دسترس نداریم.
البته کتاب حاضر –اگرچه- نکات بسیاری از سیرۀ پیامبر را جبیان کرده، اما برای اینکه در حد فهم و قوه درک نوجوانان و جوانان باشد، بسیار مختصر و قطرهای از دریای بیکران سیرت آن حضرت جاست...
خداوند متعال توفیق دهد آن دو جلد دیگر که در باره سایر پیامبران خدا † است، در فرصتی مناسب ترجمه شود، و در اختیار علاقهمندان قرار گیرد.
إن شاء الله. وآخر دعوانا أن الحمد لله رب العالـمين.
نوزدهم شهریور ماه یک هزار و سیصد و شصت و یک شمسی برابر بیست و یکم ذیقعده یک هزار و چهارصد و دو هجری قمری.
[۱] سیرۀ: (سیرت) سرگذشت، روش، سلوک، سنت، هیأت و اخلاق و رفتار... مترجم [۲] حقل: در لغت یعنی مزرعه و کشتزار و... م [۳] البته کتاب نامبرده بعنوان اطفال (کودکان) نوشته شده اما حقیقت این است که در سطح فکر نوجوانان و جوانان ما است، و – همچنان که مرحوم سید قطب: اشاره فرموده – بزرگسالان – هم – از مطالعه آن بینیاز نیستند. مترجم