پناهگاه مؤمن (مجموعه أذکار و دعاهای قرآنی و نبوی و أسماء الله)

(۶-۵) دعاى سجده

(سُبْحَانَ رَبِّيَ الأَعْلَى.) [۱۲۸]

(منزّه است پروردگار بزرگ و برتر من)

(سُبحَانَ رَبُّي وبِحَمدِه.) [۱۲۹]

(پروردگارم پاک ومنزّه بوده و به حمد وستایش وی مشغولم.)

(سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا وَبِحَمْدِكَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِيْ.) [۱۳۰]

(بار الها! تو پاک و منزّهى و تو را ستایش مى نمایم. الهى! از تو طلب مغفرت مى کنم.)

(سُبُّوْحٌ، قُدُّوسٌ، رَبُّ الْـمَلاَئِكَةِ وَالرُّوْحِ.) [۱۳۱]

(پاک و منزّه است پروردگار فرشتگان و جبرئیل).

(أَللَّهُمَّ لَكَ سَجَدْتُ، وَبِكَ آمَنْتُ، وَلَكَ أَسْلَمْتُ، سَجَدَ وَجْهِيْ لِلَّذِيْ خَلَقَهُ، وَصَوَّرَهُ وَشَقَّ سَمْعَهُ وَبَصَرَهُ، تَبَارَكَ اللهُ أَحْسَنُ الْـخَالِقِيْنَ.) [۱۳۲]

(الهى! براى تو سجده کردم، و به تو ایمان آوردم، و در مقابل فرمان تو تسلیم شدم، چهره‌ام براى پروردگارى که آن را خلق نمود، و صورت بخشید، و آن را زیبا آفرید، و عضو شنوایى و بینائى در آن قرار داد، سجده کرد. با برکت است پروردگارى که بهترین آفریدندگان است.)

(سُبْحَانَ ذِيْ الْـجَبَرُوْتِ، وَالْـمـَلَكُوْتِ، وَالْكِبْرِيَاءِ، وَالْعَظَمَةِ.) [۱۳۳]

(پاک است پروردگارى که مالک قدرت، فرمانروایى، بزرگى و عظمت است.)

(أَللَّهُمَّ اغْفِرْلِيْ ذَنْبِيْ كُلَّهُ، دِقَّهُ وَجِلَّهُ، وَأَوَّلَهُ وَآخِرَهُ وَعَلاَنِيَتَهُ وَسِرَّهُ.) [۱۳۴]

(بار الها! همۀ گناهان مرا، اعم از کوچک و بزرگ، اوّل و آخر، آشکار و نهان، ببخشاى.)

(أَللَّهُمَّ إِنِّيْ أَعُوْذُ بِرِضَاكَ مِنْ سَخَطِكَ، وَبِمُعَافَاتِكَ مِنْ عُقُوْبَتِكَ و أَعُوْذُ بِكَ مِنْكَ، لاَ أُحْصِيْ ثَنَاءً عَلَيْكَ أَنْتَ كَمَا أَثْنَيْتَ عَلَى نَفْسِكَ.) [۱۳۵]

(بار الها! من از خشمت به خشنودى تو پناه مى برم. الهى! از عذابت به عفو تو پناه مى برم. الهى! از (عذاب و خشم) تو، به تو پناه مى‌برم. پروردگارا! آن‌چنان که حق ستایش تو است، نمى‌توانم آن ‌را بجاى آورم، بدون تردید تو آن‌چنانى که خود فرموده‌اى.) [۱۳۶]

[۱۲۸]) (صحیح): مسلم (ش۱۸۵۰) / ابوداود (ش۸۷۱) / ترمذی (ش۲۶۲). [۱۲۹]) (صحیح): سراج، المسند (ش۳۰۹) / طبرانی، الدعاء (ش۶۰۴). [۱۳۰]) (صحیح): بخاری (ش۴۲۹۳و۴۹۶۷) / مسلم (ش۱۱۱۳و۱۱۱۵). [۱۳۱]) (صحیح): مسلم (ش۱۱۱۹) / ابوداود (ش۸۷۲). [۱۳۲]) (صحیح): مسلم (ش۱۸۴۸و۱۸۴۹) / ابوداود (ش۷۶۰). [۱۳۳]) (صحیح): ابوداود (ش۸۷۳) / بیهقی، السنن الکبری (ش۳۸۴۰). [۱۳۴]) (صحیح): مسلم (ش۱۱۱۲) / ابوداود (ش۸۷۸). [۱۳۵]) (صحیح): مسلم (ش۱۱۱۸) / ابوداود (ش۸۷۹). [۱۳۶]) همه فقها بنابرنصوص شرعی بر صحّتِ دعا در نماز خصوصاَ در سجده که نزدیک‌ترین مکانِ قُرب و خشوع در برابر خداوند متعال می‌باشد، قلم صحّه گذاشته‌اند ولی در نوع دعاها اختلاف نظر دارند و با توجه به سنّت پیامبر جو عملکرد و استنباط صحابهشدلیلی بر تحریم دعا در هر زمینه‌ای (دنیوی و أخروی) در نماز وجود ندارد؛ اگرچه استفاده از دعای مأثور از اولویّت و وجاهت خاصّ خود برخوردار است و دعا کننده نیز باید از دعاهای حرام بپرهیزد و حتّی به قول امام مالک: مستحب است که مؤدّب باشد، مثلاً نگوید: بارالها! به من رزق عطا کن در حالی که ثروتمند است و همانند صالحین و آنچه در قرآن آمده دعا نماید. در زمینه حکم دعا به غیر عربی در نماز، جمهور فقها آن‌را جایز دانسته و در واقع دلیلی صریح بر حرام بودن دعا به غیر عربی مانند: فارسی، کُردی، بلوچی، آذری، ترکمنی و... در نماز مشاهده نمی‌شود. البته اولویّت در شریعت آن است که به زبان عربی باشد و حتّی دعاهای مأثور از کتاب و سنّت خوانده شود ولی شریعت ممانعتی در انجام دعا در نماز به غیر عربی ابراز نداشته خصوصاً برای کسی که ناتون از فهم زبان عربی باشد. فقهایی همچون محمّد و أبویوسف از شاگردان امام أعظم، برخی از مالکیه و قول صحیح مذهب شافعیه و قول حنابله بر این باورند برای کسی که ناتوان به زبان عربی است جایز و برای عالم و توانمند به آن نادرست و موجب ابطال نماز خواهد بود. ابوحنیفه، قولی از مالکیه و وجهی در نزد شافعیه بر این باورند که هر کسی (چه عربی را بداند و چه نداند) برایش جایز است که در نماز با غیر عربی دعا کند. نک: الفتاوی الهندیة، ۱/۶۹؛ فتاوی الشیخان، ۱/۸۶؛ قرطبی، الجامع لأحکام القرآن، ۱/۸۹؛ التهذیب فی الفقه الشافعی، ۲/۱۲۶؛ نووی، المجموع، ۳/۲۳۹؛ ابن رجب، القواعد فی الفقه، ص ۱۳؛ فتاوی قاضیخان بهامش الهندیة، ۱/۸۶؛ ابن عابدین، حاشیة ابن عابدین، ۱/۵۶۱ (آن را از علامه لقانی مالکی نقل می‌کند.)؛ نووی، المجموع، ۳/۲۳۹؛ شربینی، مغنی المحتاج، ۱/۱۷۷؛ خلود مهیزع، الدعاء و أحکامه الفقهیة، ۱- ۲۶۳ تا ۲۸۱. و.... .