۲۱-قابض
خداوندأمیفرمایند: ﴿وَٱللَّهُ يَقۡبِضُ وَيَبۡصُۜطُ وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ٢٤٥﴾[البقرة: ۲۴۵] (و خداوند (روزی بندگان را) محدود و گسترده میسازد و به سوی او بازگردانده میشوید.)
رسول الله جفرمودهاند: (إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمُسَعِّرُ الْقَابِضُ الْبَاسِطُ الرَّزَّاقُ.) [۴۱۱](خداوند است که آتش افروز «جهنّم»، محدودکننده، گسترش دهنده و رزق دهنده است.)
قابض از ریشۀ قَبَضَ یعنی؛ قبض کردن، گرفتن، جمع کردن و بهم فشردن. قابضأبنا بر قدرت و علم و از روی حکمت و بر مبنای قوانین و سُنن خود قبض میکند و قبض و بسط هر چیزی مانند دلها، رزق، سایه، نور، بالهای پرندگان و غیره در ارادۀ اوست. قابض با جنبۀ مثبت و منفی قبض میکند. جنبۀ مثبت مانند: تعهد گرفتن از فرزندان آدم÷برای بندگی و قبض پیمان از انسان برای اجرای احکام الهی و متعهّد بودن به پیمانها همچون پیوند زناشویی و قراردادها، دادن زکات و صدقه و...، جنبۀ منفی مانند: قبض کردن گناهکاران و مشرکین و نافرمانان با عذاب و گرفتار کردنشان به قحطی، سختیها، صاعقه، طوفان، قبض روح به طور سهمگین و عذابآور و....
مؤمن میداند هر عملی که بکند در برابر قابضأقرار میگیرد. پس سعی دارد در حیات دنیوی در قبض و نگهداری جسم و نفس خود آنقدر دقیق باشد تا آلوده به گناه نگردد. مؤمن همه چیز را در قبضۀ قدرت و ارادۀ قابض میداند و همیشه نسبت به قابض در بیم و اُمید است؛ بیم از اینکه نافرمانیش موجب قبض نعمتها و عذاب شود و اُمید بر اینکه قبضها و تنگناها را از زندگیش بردارد. همچنین از آنجائیکه مؤمن به حکمت قبض خداوندأیقین دارد پس بر امتحانات و قبضهای وی صبر میکند و راضیتش را به تقدیرش با زبان و عمل ابراز میدارد.
[۴۱۱] (صحیح): احمد، المسند (ش۱۲۵۹۱) / ابوداود (ش۳۴۵۳) / ترمذی (ش۱۳۱۴).