۶۵-واجِد
خداوندأدر حدیث قدسی فرمودهاند: «...بأَنِّي جَوَادٌ واجِدٌ مَاجِدٌ.» [۴۱۸]«بی شک من بخشنده و دارا و دارای کمال و عزّت هستم.»
واجِد یعنی؛ یابنده، دارا و دوستدار و متضادش فاقِد است. واجِدأهمۀ آنچه را باید داشته باشد همواره در اختیار دارد بدون آنکه برای کسبش نیازمند سبب و زحمت باشد و بدون آنکه نیازمند آنها باشد. واجِد تمامی صفاتِ ربوبیّت و ألوهیّت را که لازمۀ ذات اوست را داراست. واجِدأدر زمینۀ آفرینش (خلق) و فرمان و فرماندهی (أمر) هر آنچه مطلوب وی باشد و باید وجود داشته باشد را داراست و چیزی از وی مفقود نمیگردد و از دسترسش خارج نیست. اگرچه کارهای واجِد جز معجزات بر اساس اسباب و مسبّبات و ارتباط آنها انجام میگیرد (البته باید توجه داشت این بدان معنا نیست که واجِد بدون سبب نمیتواند کاری انجام دهد بلکه وی توانمند مقتدری است که بر هر چیزی که مشیَّت انجام و وجود به آن تعلّق گیرد و امکان وجود داشته باشد توانمند است.) ولی ممکن نیست که وی برای انجام فعلی چیزی را بخواهد و از بدست آوردنش ناتوان باشد. و همه چیز، هر آنچه را دارند از واجِدأاست و هر آنچه وجود دارد گنجینۀ آن در نزد واجِدأاست. واجِدأدارا و ثروتمندِ بینیاز است. واجِدأچنانچه چیزی را بخواهد که بشود، کار او تنها این است که خطاب بدان بگوید: بشو! و آن هم میشود. پس در اراده و خواست واجِد رخنه و نقصانی وارد نیست و همه چیز بنابر ارادۀ وی در اوج کمال پیش میرود.
مؤمن تمام نیازهایش را از واجِد میخواهد و همیشه قلبش را رو به کسی میکند که کلید تمام گنجینهها در دست اوست و در اوج غنا بینیاز است و به همه بنا بر اندازۀ معیّن و مشخّص بر مبنای حکمتش و بدون منّت و از بهترینها عطا و بخشش دارد. مؤمن هم با اُسوهگیری از این نام زیبا هر وقت دارا باشد برای رضای خداوندأبدون افراط و تفریط از مال و دارائی پاکیزه و پسندیدۀ خود بدون منّت و آزار صدقه و انفاق میکند. [۴۱۹]
[۴۱۸] (حسن): احمد، المسند (ش۲۱۵۴۰) / ترمذی (ش۲۴۹۵). [۴۱۹]) یکی از نامهای خداوند" منّان " یعنی؛ دهنده نعمتهای بزرگ است. پیامبر جفرمودهاند: (...الْـمَنَّانُ، يَا بَدِيْعَ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ...)(صحیح): احمد، المسند (ش۱۳۵۷۰) / ابوداود (ش۱۴۹۷). خداوندأنعمتهای فراوانی به انسان داده است و اگر انسان بخواهد نعمتهای خدا را برشمارد، نمیتواند آنها را سرشماری کند پس وی حقّ منّت بر انسان را به حق و به وفور داراست. با وجود عطای این همه نعمت، خداوند به دادن نعمت ایمان به انسان به صراحت بر وی منّت میگذارد و میفرمایند: ﴿بَلِ ٱللَّهُ يَمُنُّ عَلَيۡكُمۡ أَنۡ هَدَىٰكُمۡ لِلۡإِيمَٰنِ﴾[الحجرات: ۱۷] (...بلکه خدا بر شما منّت میگذارد که شما را به سوی ایمان آوردن رهنمود کرده است.) مؤمن هرگز قوانین شریعت خداوند را تکلیفی سخت بر خود نمیداند بلکه آنرا موهبت و لطفی خاص و بس والا از طرف پروردگارش میداند که با نهایت منّت و شوق و ذوق و لذّت بدان مینگرد و میگراید؛ چرا که «یقیناً خداوند بر مؤمنان منّت نهاد و تفضّل کرد بدانگاه که در میانشان پیغمبری از جنس خودشان برانگیخت. (پیغمبری که) بر آنان آیات (کتاب خواندنی قرآن و کتاب دیدنی جهان) او را میخواند، و ایشان را (از عقائد نادرست و اخلاق زشت) پاکیزه میداشت و بدیشان کتاب و فرزانگی (یعنی؛ اسرار سنّت و احکام شریعت) میآموخت، و آنان پیش از آن در گمراهی آشکاری (غوطهور) بودند.» (آلِعِمران/۱۶۴)