(۶-۱۳) دعا کردن انفرادی بعد از سلام دادن نماز
صهیبسروایت کرده که رسول الله جبعد از تمام کردن نمازهایش این دعا را میخوانده است: (اللَّهُمَّ أَصْلِحْ لِى دِينِى الَّذِى جَعَلْتَهُ لِى عِصْمَةً وَأَصْلِحْ لِى دُنْيَاىَ الَّتِى جَعَلْتَ فِيهَا مَعَاشِى اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِرِضَاكَ مِنْ سَخَطِكَ وَأَعُوذُ بِعَفْوِكَ مِنْ نِقْمَتِكَ وَأَعُوذُ بِكَ مِنْكَ. لاَ مَانِعَ لِمَا أَعْطَيْتَ وَلاَ مُعْطِىَ لِمَا مَنَعْتَ وَلاَ يَنْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْكَ الْجَدُّ.) [۱۶۴]
(خداوندا! این دینی که آن را محافظم قرار دادهای، برایم کامل نما. و دنیایم را که معاشم را در آن قرار دادهای اصلاح کن. پروردگارا! من از خشمت به رضایتت، واز قهرت به بخششت، واز خودت به خودت پناه میبرم. وکسی نمیتواند مانع چیزی شود که بخشیدهای و یا مانع چیزی شود که آن را نمیخواهی. و سعی و تلاش فرد، در برابر مشیت تو، سودی ندارد.)
و معاذ بن جبلسهم روایت کرده که پیامبر جبه وی وصیّت نمود که بعد از اتمام نمازها این دعا را بخواند: «اللَّهُمَّ أَعِنِّى عَلَى ذِكْرِكَ وَشُكْرِكَ وَحُسْنِ عِبَادَتِكَ.» [۱۶۵]
(پروردگارا! مرا در ذکر کردن و شکر نمودن و عبادت یاری کن که آنها را به نیکویی انجام دهم.)
از عبدالله بن زبیرسروایت شده که پیامبر جدر پایان هر نماز این دعا را میخواند: (لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ، وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ، لاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ، لاَ نَعْبُدُ إِلاَّ إِيَّاهُ، لَهُ النِّعْمَةُ وَلَهُ الْفَضْلُ، وَلَهُ الثَّنَاءُ الْحَسَنُ، لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ، مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ.) (هیچ خدایی جز الله «بر حق» نیست که تنها و بیشریک است و پادشاهی و سپاس و ستایش سزاوار او و از آنِ اوست و او بر هر کاری تواناست و هیچکس را هیچ نیرویی برای انجام هیچ عملی نیست جز به اراده و امر خدا؛ جز الله خدایی «بر حق» نیست و جز او را پرستش نمیکنیم، نعمتها و بخششها و لطفها از جانب او و سپاس و ستایش نیکو از آنِ اوست، هیچ معبودی جز الله «بر حق» نیست و خالصانه برای او عبادت و دینداری میکنیم، اگرچه کافران بدشان بیاید.) ابن زبیر میگوید: پیامبر جبعد از هر نماز، با این تسبیحات ذکر و تهلیل میفرمود. [۱۶۶]
همچنین امام بخاری/اسم یکی از بابهایش را در کتاب صحیحش اینگونه نامگذاری کرده: «بَاب الدُّعَاءِ بَعْدَ الصَّلَاةِ». [۱۶۷]
[۱۶۴] (صحیح): نسایی (ش۱۳۴۶) / ابن خزیمه (ش۷۴۵). [۱۶۵] (صحیح): بخاری، الادب المفرد (ش۶۹۰) / ابوداود (ش۱۵۲۴). [۱۶۶]) (صحیح): مسلم (ش۱۳۷۱و۱۳۷۲) / نسایی (ش۱۳۴۰). [۱۶۷]) (صحیح): بخاری (ج۱۶ص۷۸ش۶۳۲۹).