۸۷-جامِع
خداوندأمی‌فرمایند: ﴿رَبَّنَآ إِنَّكَ جَامِعُ ٱلنَّاسِ لِيَوۡمٖ لَّا رَيۡبَ فِيهِۚ﴾[آل عمران: ۹] (پروردگارا! تو مردمان را در روزی که تردیدی در آن نیست جمع خواهی کرد.)
جامِع یعنی؛ جمع‌کننده. بعد از اینکه بندگان همه مُردند و خُمود و خاموشی بر جهان سایه افکند، خداوند همۀ مردم را زنده می‌کند (باعِث) و بعد از زنده کردن همه را گرداگرد هم جمع کرده (جامع) و برای محاکمه و محاسبه و سپس جزا و عقاب – به تناسب اعمال انسان در دنیا- آماده می‌کند. [۴۲۵]جامِع در روز تغابُن (روز زیانمندی کافران و سودمندی مؤمنان) در گردهمائی بزرگی همۀ انسان‌ها را جمع می‌کند. در آن روز خداوند همۀ انسان‌ها را در حالی که پراکنده هستند جمع می‌کند و برای محاسبه و تعیین تکلیف گردهم می‌آورد. [۴۲۶]
مؤمن با جمع‌کردن خصال نیک و پسندیده و تمسّک به توحید و سنّت و دوری از شرک و بدعت سعی دارد در روزی که جامع وی را با دیگر انسان‌ها برای محاسبه جمع می‌کند، خوار و زبون نگردد و وی را به رحمت و خوشنودی خود و بهشتی مژده دهد که در آن نعمت‌های جاودانه وجود دارد.
[۴۲۵]) یکی از صفت‌های خداوند "دیّان" است. خداوندأمی‌فرمایند: ﴿فَلَوۡلَآ إِن كُنتُمۡ غَيۡرَ مَدِينِينَ٨٦﴾[الواقعة: ۸۶] (اگر شما «بعد از مرگ» هرگز در برابر اعمالتان جزا و سزا داده نمی‌شوید «پس روح را به قالب انسان مُرده برگردانید».) از این آیه مشخص است که خداوند "دائِن و دیّان" است. یعنی؛ خداوند بسیار جزا دهنده است. [۴۲۶]) بعد از جمع کردن انسان‌ها توسط جامِع، خداوندأبا صفتی دیگر ظهور می‌یابد و آن "حاشِر" است. حاشِر جدای از معنای جامِع، به جمع کردن و ملحق کردن افراد پراکنده و فروبردن آن‌ها به بکدیگر اطلاق می‌شود. خداوندأمی‌فرمایند: ﴿وَيَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ وَمَا يَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ﴾[الفرقان: ۱۷] (روزی را که خداوند همه‌ی مشرکان را به همراه همه‌ی کسانی که بجز خدا می‌پرستیدند، گرد می‌آورد.)