۲۸-بصیر
خداوندأدر آیۀ فوق اشاره دارد که وی بینا و دارای قوۀ ادراک و فهم می‌باشد. شنیدن و دیدن دو حسی هستند که نظارت و کنترل را به غایت خود می‌رسانند و بدین خاطر خداوندأآن‌ها را در کنار هم بکار برده است. بصیر یعنی؛ خداوندأبر تمام جزئیات هستی در آنِ واحد به طور کامل نظاره‌گر می‌باشد و کنترل و نظارت آن‌ها را در اختیار دارد. بصیرأهمۀ هستی را در زمان واحد و بدون نیاز به وسیله و چیزی همچون نور و بدون نقص و در نهایت ظرافت می‌بیند و در کنترل دارد. بصیرأبرای دیدن و کنترل هستی مانعی ندارد و وی کُنهِ تمام اشیاء را با تمام جزئیات می‌بیند. بصیرأبرای دیدن مانند هیچ موجودی نیست و یقین بر دیدنش وجود دارد ولی کیفیت آن مجهول است.
مؤمن یقین دارد که خداوند وی را می‌بیند و خود را همیشه و در همه حال در آشکار و نهان در کنترل و تحت نظارت باری تعالی می‌بیند. بالأخص در برابر حکم پروردگارِ بینا، صبور و شکیباست و خود را زیر نظر و حفاظت و رعایت خداوند می‌داند. مؤمن احسان‌وار به عبادت و زندگی مشغول است و احسان طبق فرمودۀ پیامبر عبارت است از: «خدا را آن‌چنان عبادت کنی که که گویی او را می‌بینی و اگر تو او را نمی‌بینی او تو را می‌بیند.» [۴۱۳]مؤمن همیشه سعی در محاسبه و مراقبۀ نفسش در برابر خداوند بینا و نظاره‌گر دارد و در پرتو ایمان و یقین به بصیر بودن خداوندأدرون و برون انسان بینا و بابصیرت می‌گردد. مؤمن چشمانش را در کنترل دارد تا ببیند آنچه را که خداأبدان خشنود است و نبیند آنچه را که خداوند را ناراضی می‌کند.
مؤمن با انجام فرائض و نوافل محبّت خداوند را بدست می‌آورد و در این حال خداوند در حدیث قدسی می‌فرمایند: (...فَإِذَا أَحْبَبْتُهُ كُنْتُ سَمْعَهُ الَّذِى يَسْمَعُ بِهِ وَبَصَرَهُ الَّذِيْ يُبْصِرُ بِهِ...) [۴۱۴](و هرگاه وی را دوست داشته باشم برایش گوش و قدرت شنوایی می‌شوم و دیدگانی می‌شوم که با آن ببیند «تا حقایق اشیاء را بشنود و ببیند»...) و وی می‌داند در صورتی‌که تعدّی کند خداوندأبر گوش‌ها و دیدگانش مُهر می‌زند و این نقطۀ سقوط وی به سوی هلاکت و عذاب است. مؤمن همیشه این ندای پروردگار را به یاد دارد: ﴿أَسۡمَعُ وَأَرَىٰ٤٦﴾[طه: ۴۶] (می‌شنوم و می‌بینم)و ندای درون و برون وی: شگفتا او چه بینا و شنوا است ! او همه چیز را می‌بیند و همه‌چیز را می‌شنود!.
[۴۱۳]) (صحیح): بخاری (ش۵۰) / مسلم (ش۱۰۶). [۴۱۴]) (صحیح): بخاری (ش۶۵۰۲) / ابن حبان (ش۳۴۷) / بزار (ش۸۷۵۰).