۵۶-ولیّ
خداوندأمیفرمایند: ﴿وَٱللَّهُ وَلِيُّ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ٦٨﴾[آل عمران: ۶۸] (خداوند سرپرست و یاور مؤمنان است.)
ولیّ [۴۱۷]کسی است که رابطهای نزدیک و خاص با انسان دارد بهگونهای که وی ربّ، خالق، مطاعُ الأمر، باریء، مصوِّر، إله و مستعانِ انسان است و انسان هم مربوب و شکرگزار، مخلوق، مطیع الأمر، مَبرِیّ، عابد إله خود، مستعین و یاریگیرنده از وی میباشد. ولیّ بودن خداوند مقتضای تمامی معانی مذکور و روابطی است که با انسان دارد و در واقع خداوند ولیّ و متولِّی و عهدهدار مؤمنان میباشد و آنها را از تاریکیِ گمراهی و تردید به سوی نورِ حق و اطمینان خارج و رهنمون میکند.
رابطۀ ولایت بین خداأو بندهاش دو طرفه است: خداوند ولیّ مؤمنان است و مؤمنان هم اولیای خداوندأهستند. آنها کسانی هستند که با ایمان و تقوای الهی پیوسته با رغبت و رهبت در تکاپوی تقرّب به ذات اقدس ولیّأمیباشند. در این حالت خداوندأبا بشارتِ خوشبختی و رحمت در دنیا و آخرت رابطۀ ولایتش را برقرار میکند. و با رسیدن به مقام ﴿أَوۡلِيَآءَ ٱللَّهِ﴾هرگز ترس بر آنها مسلّط نمیشود و هرگز غمگین نمیگردند و آرامش و شعفی وصفناشدنی به آنها میرسد؛ چرا که آنها ولیّی دارند که همه چیز در قدرت و ارادۀ اوست و وی هر دو سرا را برایشان تضمین میکند. مؤمن همیشه و پیوسته در تکاپوی رسیدن و حفظ و ترقّی پُست و مَقام والای ﴿أَوۡلِيَآءَ ٱللَّهِ﴾میباشد. مؤمن این قانون خداوندأدر تار و پود ایمانش رخنه کرده که: (ستمگران کفرپیشه، برخی یار و یاور برخی دیگرند، و خدا هم یار و یاور پرهیزگاران است.) (جاثیه/۱۹) و بر اساس آن روابط اجتماعی، سیاسی و... خود را تنظیم میکند.
[۴۱۷]) "ولیّ" صفت مشبهه و "والِی" اسم فاعل (هر دو نام زیبای خداوند و از ریشه وَلِیَ) به معنای دنبال هم قرار گرفتن است، بهگونهای که بین آن دو حائل و مانعی نباشد. در این حال ارتباط بسیار نزدیکی حاصل میگردد.