۳۳-حلیم
خداوندأمیفرمایند: ﴿وَإِنَّ ٱللَّهَ لَعَلِيمٌ حَلِيمٞ٥٩﴾[الحج: ۵۹] (بیگمان خداوند کاملاً آگاه و شکیبا است.)
حلیم یعنی؛ بسیار بردبار و بر خود مسلّط. حلیمأدر برابر نافرمانی و کفر و شرک و ظلم و انحراف و فسادِ انسان که در واقع نسبت باطل و بیهوده آفریدن به خداوند است، بردبار است و بلافاصله وی را مشمول عذاب نمیکند و خود را کنترل میکند تا بندهاش با دعوتهای مکرّر و انذارهای پیدرپی به مسیر بندگی برگردد و توبه کند؛ چرا که اگر خداوند مردمان را به سبب گناه و ستمشان بلافاصله کیفر میداد، بر روی زمین جنبندهای باقی نمیگذاشت، و لیکن آنان را تا مدّت معیّن مهلت میدهد، و هنگامی که اجل آنان سر رسید نه لحظهای پس میاندازند و نه پیش میاندازند. حِلمِ حلیم نمادی از رحیم و مهربان بودن و خبیر بودنِ اوست که از عاقبت انسان و عذابِ بندۀ نافرمانش خبر دارد و در عین حال این صفت آمیخته با غفور بودن اوست تا انسان در سایۀ حِلم و فرصت دوباره، برگردد و مشمول مغفرت گردد.
مؤمن میداند در صورت انجام گناه و عدم برخورد شدید از طرف خداأ، حلمِ وی مانع عذاب وی میشود پس فریب نبودِ عذاب را نمیخورد و هراسناک از گناهش برمیگردد. و نیز وی باور دارد گناهان در زندگی دنیای وی نیز تأثیر دارند ولی حلم و عفو خداوندأاز پژواک و انعکاس بسیاری از آنها جلوگیری میکند. همچنین حلمِ خداوند آرامبخش دلِ مؤمنان است؛ چرا که راحتی و پیروزی ظاهری فاسقان و متمرّدین خصوصاً در کشتن و ظلم به مسلمانان بخاطر حلمِ خداوند است و در آخر عذاب سخت و خوارکننده را خواهند چشید. همچنین مؤمن در برابر ظلم و بیاخلاقی اطرافیان توازن روحی خود را از دست نمیدهد و حلیم بودنش وی را از اقدام سبکسرانه دور میسازد. حکوت اسلامی هم باید در برابر مخالفینش حلم سیاسی و اجتماعی داشته باشد تا واکنشهای سریع و بیحکمت، هرج و مرج و فساد و ظلم ببار نیاورد.