۹۹-صَبور
رسول الله جفرمودهاند: «مَا أَحَدٌ أَصْبَرُ عَلَى أَذًى سَمِعَهُ مِنْ اللَّهِ يَدَّعُونَ لَهُ الْوَلَدَ ثُمَّ يُعَافِيهِمْ وَيَرْزُقُهُمْ» [۴۲۹]«هیچ کس نسبت به آزار و اذیتی که میشنود، از خداوند صبورتر نیست؛ چرا که به وی فرزند نسبت میدهند ولی بازهم وی بندگانش را عافیت و رزق میدهد.»
صبر به معنای در تنگنا قرار گرفتن است. صبر و حِلم روابط تنگاتنگی با هم دارند. انسان و جن دو موجودِ مُختار خداوند موظّف به بندگی میباشند ولی بسیاری از آنها کجروی کرده و در گناه و معصیت غوطهور میشوند در این حال گویی خداوند با کوهی – به اصطلاح- از مشکلات و وضعیت نامطلوب قرار گرفته است. حال اگر وی صبور نباشد با قدرت و هیبتی که دارد بلافاصله بندگانِ تبهکار و گنهکارش را از بین میبرد ولی صبر و شکیبایی وی باعث شده که تا آخرین لحظات ممکن که اتمام حجّت بر آنها شده و دیگر امیدی به هدایت آنها نمانده، به آنها فرصت داده شود.
مؤمن بر عبادت خداوندأ، بر گناه نکردن و بر امتحانهای خداوندأصبر پیشه میکند و در این راستا با توفیق خداوند و بخاطر محبّت و تقرّبش به خداوند صبر دارد. صبر باعث میشود که زبان به شکایت و جزع و فزع باز نشود و دل آشفته و پریشان نگردد و عقل راه راست را گم نکند و انسان در بلا و مشکلات با نهایت ادب با خدا و خلقِ خدا برخورد کند. صبر کلیدی است که محبّت انسان را به خداوند شدید میکند و الطاف و رحمت و احسان و مغفرت خداوند را به انسان هدیه میدهد و وی را بر کتاب و سنّت ثابت و استوار نگه میدارد.
وآخِرُ دَعْوَانا أَنِ الْحَمْدُ لِلهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
[۴۲۹] (صحیح): بخاری (ش۷۳۷۸و۶۰۹۹) / مسلم (ش۷۲۶۰و۷۲۵۸).