۳-رحیم
رحیم هم مانند رحمان ریشه در رحمت دارد و همانطور اشاره شد: رحمت خداوند دو جنبه دارد: جلب منافع و دفع ضرر. و معانی و مفاهیم هر دو اسم، یکی می‌باشند با این تفاوت که رحیم دربردارندۀ رحمتی می‌باشد که به طور اختصاصی هر کس را که خداوندأبخواهد و برگزیند شامل آن خواهد شد. خداوندأمی‌فرمایند: ﴿وَكَانَ بِٱلۡمُؤۡمِنِينَ رَحِيمٗا٤٣﴾[الأحزاب: ۴۳] (او پیوسته نسبت به مؤمنان مهربان بوده است.)ولی رحمت رحمان همه آفرینش را در بر داشته است.
در زمینۀ رحمت خداوند حق و واجبی متوجّه انسان است. ۱- حق: انسان حق دارد از مظاهر رحمتِ خداوندأنسبت به روح و جانش بهره‌مند شود. نسبت به روح و روانش انسان حقِّ مطالعۀ آیات آفاق و أنفس و آیات قرآن را دارد تا جایگاه خود را به عنوان خلیفۀ الله بشناسد و در مسیر بندگی وی قرار گیرد. و نسبت به جسمش حقّ استفاده از نعمت‌های خداوند و بهره‌مندی از دنیا و نعمت‌هایش را در مسیر صحیح دارد. ۲- واجب: واجبی که متوجّه وی می‌گردد دو جنبه دارد: اوّل: نسبت به خداوندأکه باید شکرگزار رحمت وی باشد. [۴۰۴]دوّم: نسبت به بندگانِ خدا که آن‌ها را با نعمت و رحمت خداوندأآشنا کند و در رحمت خداأسهیم نماید و نسبت به مؤمنان اهل رحم و شفقت و مهربانی و بذل و بخشش باشد.
[۴۰۴]) شکر جامع همه مقام‌های بندگی است و بنده را متّصف به تمامی صفات لازم در تزکیه می‌کند. شکرگزاری از خداوندأچندین مرحله و ضابطه دارد: ۱- شناخت نعمت و اینکه متعلّق به خداوندأاست. ۲- در درون خود منّت‌گزار و سپاسگزار خداوندأباشد که این نعمت را به وی عطا کرده است. ۳- با زبان نعمت‌های پروردگارأرا بازگو کند. ۴- در استفاده از نعمت، خود را مقیّد به فرامین صاحب نعمت بکند.