(۱۹-۱)أذکار هنگام خواب
پیامبر جهنگام خوابیدن دو دستش را همانند دعا کنار هم قرار می‌داد وسوره‌هاى زیر را می‌خواند و در دستانش می‌دمید، سپس دو دستش را تا جایى که مى‌رسید به بدنش می‌مالید، و این کار را از سر و صورت و قسمت جلوى بدن آغاز می‌نمود و آنرا سه بار تکرار می‌کردند.
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ ﴿قُلۡ هُوَ ٱللَّهُ أَحَدٌ١ ٱللَّهُ ٱلصَّمَدُ٢ لَمۡ يَلِدۡ وَلَمۡ يُولَدۡ٣ وَلَمۡ يَكُن لَّهُۥ كُفُوًا أَحَدُۢ٤﴾[الإخلاص: ۱-۴].
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ ﴿قُلۡ أَعُوذُ بِرَبِّ ٱلۡفَلَقِ١ مِن شَرِّ مَا خَلَقَ٢ وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ٣ وَمِن شَرِّ ٱلنَّفَّٰثَٰتِ فِي ٱلۡعُقَدِ٤ وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ٥﴾[الفلق: ۱-۵].
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ ﴿قُلۡ أَعُوذُ بِرَبِّ ٱلنَّاسِ١ مَلِكِ ٱلنَّاسِ٢ إِلَٰهِ ٱلنَّاسِ٣ مِن شَرِّ ٱلۡوَسۡوَاسِ ٱلۡخَنَّاسِ٤ ٱلَّذِي يُوَسۡوِسُ فِي صُدُورِ ٱلنَّاسِ٥ مِنَ ٱلۡجِنَّةِ وَٱلنَّاسِ٦﴾[الناس: ۱-۶] [۲۷۴].
﴿ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡحَيُّ ٱلۡقَيُّومُۚ لَا تَأۡخُذُهُۥ سِنَةٞ وَلَا نَوۡمٞۚ لَّهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۗ مَن ذَا ٱلَّذِي يَشۡفَعُ عِندَهُۥٓ إِلَّا بِإِذۡنِهِۦۚ يَعۡلَمُ مَا بَيۡنَ أَيۡدِيهِمۡ وَمَا خَلۡفَهُمۡۖ وَلَا يُحِيطُونَ بِشَيۡءٖ مِّنۡ عِلۡمِهِۦٓ إِلَّا بِمَا شَآءَۚ وَسِعَ كُرۡسِيُّهُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَۖ وَلَا ئَُودُهُۥ حِفۡظُهُمَاۚ وَهُوَ ٱلۡعَلِيُّ ٱلۡعَظِيمُ٢٥٥﴾[البقرة: ۲۵۵].
هر کس این آیه را در بسترش بخواند، محافظى از طرف خدا برایش گماشته مى شود و شیطان تا صبح به او نزدیک نمى‌شود. [۲۷۵]
(ترجمۀ این آیات در ذکر شمارۀ (۶-۱۱) بیان شده است.)
﴿ءَامَنَ ٱلرَّسُولُ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِ مِن رَّبِّهِۦ وَٱلۡمُؤۡمِنُونَۚ كُلٌّ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَمَلَٰٓئِكَتِهِۦ وَكُتُبِهِۦ وَرُسُلِهِۦ لَا نُفَرِّقُ بَيۡنَ أَحَدٖ مِّن رُّسُلِهِۦۚ وَقَالُواْ سَمِعۡنَا وَأَطَعۡنَاۖ غُفۡرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيۡكَ ٱلۡمَصِيرُ٢٨٥ لَا يُكَلِّفُ ٱللَّهُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَاۚ لَهَا مَا كَسَبَتۡ وَعَلَيۡهَا مَا ٱكۡتَسَبَتۡۗ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذۡنَآ إِن نَّسِينَآ أَوۡ أَخۡطَأۡنَاۚ رَبَّنَا وَلَا تَحۡمِلۡ عَلَيۡنَآ إِصۡرٗا كَمَا حَمَلۡتَهُۥ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِنَاۚ رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلۡنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِۦۖ وَٱعۡفُ عَنَّا وَٱغۡفِرۡ لَنَا وَٱرۡحَمۡنَآۚ أَنتَ مَوۡلَىٰنَا فَٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ٢٨٦﴾[البقرة: ۲۸۵-۲۸۶].
هرکس این دو آیه را در شب قرائت نماید، او را کفایت مى‌کند. [۲۷۶]
(پیامبر و مؤمنان به آنچه از سوى پروردگارش بر او نازل شده ایمان آوردند، همه به خدا، فرشتگان او و کتاب‌هاى وى و پیغمبرانش ایمان آوردند «و مى‌گویند:» میان هیچ یک از پیامبران او فرق نمى‌گذاریم و شنیدیم و اطاعت کردیم. پروردگارا! آمرزش تو را مى‌خواهیم و بازگشت «همه» به سوى تو است.
خـداونـد بـه هیچ کس جز به اندازۀ توانائیش تکلیف نمى‌کند، هر کار «خوبى» را انجام دهد براى خود انجام داده، و هر کار «بدى که» بکند به زیان خود کرده است. پروردگارا! اگر ما فراموش کردیم یا به خطا رفتیم، ما را «بدان» مگیر. پروردگارا! بار سنگین را بر ما مگذار، آن‌چنان که بر کسانى که پیش از ما بودند، گذاشتى. پروردگارا! آنچه را که طاقت تحمل آن را نداریم بر ما مقرّر مدار، و ما را ببخش، و گناهان ما را بپوشان، و مشمول رحمت خود قرار ده، تو مولى و سرپرست مائى، پس ما را بر کافران پیروز گردان.)
اگر یکى از شما از بسترش برخاست و دوباره به آن برگشت، جایش را جاروب کند؛ زیرا او نمى‌داند که پس از رفتنش چه چیزى بر سر بسترش آمده است و از این دعاها بخواند:
(بِاسْمِكَ رَبِّيْ وَضَعْتُ جَنْبِيْ، وَبِكَ أَرْفَعُهُ، فَإِنْ أَمْسَكْتَ نَفْسِيْ فَارْحَمْهَا، وَإِنْ أَرْسَلْتَهَا فَاحْفَظْهَا بِمَا تَحْفَظُ بِهِ عِبَادَكَ الصَّالِـحِيْنَ.) [۲۷۷]
(پروردگارا! به نام تو پهلوى خود را بر زمین نهادم، و به کمک تو آنرا از زمین، بلند مى کنم، اگر در حالت خواب روح مرا قبض کردى، آن را ببخشاى، و اگر دوباره به او اجازه ى زندگى دادى، از آن محافظت فرما، همچنان که از بندگان نیکت محافظت می‌کنى.)
(أَللَّهُمَّ إِنَّكَ خَلَقْتَ نَفْسِيْ وَأَنْتَ تَوَفَّاهَا، لَكَ مَمَاتُهَا وَمَحْيَاهَا، إِنْ أَحْيَيْتَهَا فَاحْفَظْهَا، وَإِنْ أَمَتَّهَا فَاغْفِرْ لَهَا، أَللَّهُمَّ إِنِّيْ أَسْأَلُكَ الْعَافِيَةَ.) [۲۷۸]
(بـارالها! تو جـان مـرا آفـریدى، و تـو آن را دوبـاره پـس مى گیرى، مرگ و زندگى آن بدست تو است. الهى! اگر زنده‌اش نگهداشتى، از او محافظت کن، و اگر آنرا میراندى، پس مورد آمرزش قرار ده. الهى! من از تو عافیت مى‌خواهم.)
زمانى که رسول الله جمى‌خواست بخوابد، دست راستش را زیر گونه‌اش قرار مى‌داد و این دعا را سه بار مى‌خواندند:
(أَللَّهُمَّ قِنِيْ عَذَابَكَ يَوْمَ تَبْعَثُ عِبَادَكَ.) [۲۷۹]
(الهى! روزى که بندگانت را حشر مى‌کنى، مرا از عذابت نجات ده.)
(بِاسْمِكَ اللَّهُمَّ أَمُوْتُ وَأَحْيَا.) [۲۸۰]
(خـدایا! با نـام تـو مى‌میرم «مى‌خوابم» و با نـام تـو زنده مى‌شوم «بیدار مى‌شوم.»)
(سُبْحَانَ اللهِ (۳۳ مرتبه) وَالْـحَمْدُ ِللهِ( ۳۳ مرتبه) وَاللهُ أکبر( ۳۴ مرتبه).) [۲۸۱]
(أَللَّهُمَّ رَبَّ السَّمَوَاتِ السَّبْعِ وَرَبَّ الْعَرْشِ الْعَظِيْمِ، رَبَّنَا وَرَبَّ كُلِّ شَيْءٍ، فَالِقَ الْـحَبِّ وَالنَّوَى، وَمُنْزِلَ التَّوْرَاةِ وَاْلإِنْجِيْلِ وَالْفُرْقَانِ، أَعُوْذُ بِكَ مِنْ شَرِّ كُلِّ شَيْءٍ أَنْتَ آخِذٌ بِنَاصِيَتِهِ. أَللَّهُمَّ أَنْتَ اْلأَوَّلُ فَلَيْسَ قَبْلَكَ شَيْءٌ، وَأَنْتَ الآخِرُ فَلَيْسَ بَعْدَكَ شَيْءٌ، وَأَنْتَ الظَّاهِرُ فَلَيْسَ فَوْقَكَ شَيْءٌ، وَأَنْتَ الْبَاطِنُ فَلَيْسَ دُوْنَكَ شَيْءٌ، اِقْضِ عَنَّا الدَّيْنَ وَأَغْنِنَا مِنَ الْفَقْرِ.) [۲۸۲]
(الهى! پروردگار آسمان‌ها و زمین، و پروردگار عرش بزرگ، پروردگار ما و همه چیز، شکافندۀ دانه و هسته، و فرود آورندۀ تـورات و انجـیل و فـرقان، از شرّ هـر آنچـه که پیشانى‌اش در دست تو است به تو پناه مى‌برم. الهى! توئى اوّل، قبل از تو چیزى نیست. و توئى آخِر، بعد از تو چیزى نیست. تو آشکارى، و هیچ چیز آشکارتر از تو نیست. تو پنهانى، و هیچ چیز پنهان‌تر از تو نیست. الهى! وام‌هاى ما را ادا کن، و ما را از تنگدستى به غنا و توانگرى برسان.)
(اَلْـحَمْدُ ِللهِ الَّذِيْ أَطْعَمَنَا وَسَقَانَا، وَكَفَانَا، وَآوَانَا، فَكَمْ مِـمَّنْ لاَكَافِيَ لَهُ وَلاَ مُؤْوِيَ.) [۲۸۳]
(تمام ستایش‌ها خدائى راست که ما را خورانید و نوشانید، و تمام امور را کفایت کرد و به ما جاى پناه داد، براستى که چقدر از مردم هستند که هیچ‌گونه مددکار و پناه دهنده‌اى ندارند.)
(أَللَّهُمَّ عَالِـمَ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَاطِرَ السَّمَوَاتِ وَاْلأَرْضِ، رَبَّ كُلِّ شَيْءٍ وَمَلِيْكَهِ، أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ، أَعُوْذُ بِكَ مِنْ شَرِّ نَفْسِيْ، وَمِنْ شَرِّ الشَّيْطَانِ وَ شَرَكِهِ، وَأَنْ أَقْتَرِفَ عَلَى نَفْسِيْ سُوْءاً، أَوْ أَجُرَّهُ إِلَى مُسْلِمٍ.) [۲۸۴]
(سوره‌هاى ﴿الٓمٓ١ تَنزِيلُ ٱلۡكِتَٰبِ...﴾(سوره السَّجْدَة) و ﴿تَبَٰرَكَ ٱلَّذِي بِيَدِهِ ٱلۡمُلۡكُ...﴾(سوره المُلک) را بخواند). [۲۸۵]
(أَللَّهُمَّ أَسْلَمْتُ نَفْسِيْ إِلَيْكَ، وَفَوَّضْتُ أَمْرِيْ إِلَيْكَ، وَوَجَّهْتُ وَجْهِيْ إِلَيْكَ، وَأَلْـجَأْتُ ظَهْرِيْ إِلَيْكَ، رَغْبَةً وَرَهْبَةً إِلَيْكَ لاَ مَلْجَأَ وَلاَ مَنْجَا مِنْكَ إِلاَّ إِلَيْكَ، آمَنْتُ بِكِتَابِكَ الَّذِيْ أَنْزَلْتَ وَبِنَبِيِّكَ الَّذِيْ أَرْسَلْتَ.) [۲۸۶]
(بار الها! جانم را به تو سپردم، و کار خود را به تو تفویض نمودم، و چهره‌ام را به سوى تو گرداندم، و به تو اتّکا کردم، در حالى که به نعمت‌هاى تو امیدوارم و از عذابت بیمناکم، به جز تو پناهگاهى و جاى نجاتى ندارم. الهى! به کتابى که تو نازل فرمودى، و پیامبرى که تو مبعوث کردى، ایمان آوردم.)
[۲۷۴]) (صحیح): بخاری (ش۵۷۴۸و۵۰۱۷) / ابوداود (ش۵۰۵۸). [۲۷۵]) (صحیح): بخاری (ش۲۳۱۱و۳۲۷۵و۵۰۱۰). [۲۷۶]) (صحیح): بخاری (ش۴۰۰۸و۵۰۴۰) / مسلم (ش۱۹۱۴-۱۹۱۸). [۲۷۷]) (صحیح): بخاری (ش۶۳۲۸و۷۳۹۳) / مسلم (ش۷.۶۷و۷۰۶۸). [۲۷۸]) (صحیح): مسلم (ش۷۰۶۳). [۲۷۹]) (صحیح): ترمذی (ش۳۳۹۲) / نسایی (ش۱۰۵۹۴). [۲۸۰]) (صحیح): بخاری (ش۶۳۱۲و۶۳۲۴و۶۳۱۴) / ابوداود (ش۵۰۵۱). [۲۸۱]) (صحیح): بخاری (ش۳۷۰۵و۶۳۱۸) / مسلم (ش۷۰۹۰-۷۰۹۳). خواندن این أذکار قبل از خواب موجب افزایش نیرو و توان در مقابل مشکلات شده و از داشتن یک خادم هم بهتر است. [۲۸۲]) (صحیح): مسلم (ش۷۰۶۵) / ابوداود (ش۵۰۵۳). [۲۸۳]) (صحیح): مسلم (ش۷۰۶۹) / ابوداود (ش۵۰۵۵). [۲۸۴]) (صحیح): احمد، المسند (ش۶۸۵۱) / ترمذی (ش۳۵۲۹). [۲۸۵]) (صحیح): احمد، المسند (ش۱۴۶۵۹) / ترمذی (ش۲۸۹۲و۳۴۰۴). [۲۸۶]) (صحیح): بخاری (ش۶۳۱۶و۲۴۷) / مسلم (ش۷۰۵۷-۷۰۶۱).