۷۱-مُقَدِّم
رسول الله جمیفرماید: (... أَنْتَ الْـمُقَدِّمُ وَأَنْتَ الْـمُؤَخِّرُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ.) [۴۲۲]
(الهى! همانا تقدیم و تأخیرکننده توئى، بجز تو معبودى «بر حقّ» نیست.)
مُقَدِّم یعنی؛ هر آنچه که باید پیش انداخته شود اوست که آنرا پیش انداخته است و هر آنچه که پیش اُفتاده در ارتباط با اوست. پیشی گرفتن و مقدَّم شدن اگرچه بنابر قوانین وسُنَنی در هستی انجام میگیرد ولی در واقع از اراده و مشیئَتِ مُقَدِّم نشأت میگیرد. مُقَدِّمأدر دنیا و آخرت اسبابی قرار داده که انسان بوسیلۀ آن پیش میاُفتد و پلههای ترقی را طی خواهد کرد، از جملۀ این اسباب: فعالیّت و کار، ایمان و تقوا، علم و دانش، عدالت و حقگرایی و... میباشد.
مُقَدِّم بندگان را با تقرّب به خود برتری میدهد و پیش میاندازد و تقدیم چنین بندهای از جانب خداوندی است که مُقَدِّم میباشد. مُقَدِّمأ، انبیاء†و اولیاء و هر کس با بندگی خالصانه به خدای خود تقرّب جوید را مقدَّم داشته است و پروردگارأدر پرتو ایمان و عمل صالحِ بندهاش و با لطف و مهربانی خود وی را مقدَّم میدارد و پیش میاندازد. همچنین مؤمنان با اتّخاذ اسباب و انجام وظیفۀ خود در این راستا و توکّل بر خدا سعی در پیشی گرفتن بر کفّار و مشرکین را دارند و یقین دارند که اگر خدا بخواهد آنها پیش بیافتند، هیچ قدرت و مانعی نمیتواند از تقدُّم و جلو اُفتادن آنها جلوگیری کند.
[۴۲۲]) (صحیح): مسلم (ش۱۸۴۸و۱۸۴۹) / ابوداود (ش۷۶۰).