نقشه‌ی نظامی مبتکرانه عمرسبرای کمک به ابوعبیده
هنگامی که عمرساز ماجرا اطلاع یافت، فوراً به سعد بن ابی وقاص نوشت که ابوعبیده در احاطه‌ی دشمن به سر می‌برد، لذا پس از رسیدن نامه‌ام مردم را به فرماندهی قعقاع بن عمرو بسیج کن. گفتنی است که عمرسدر برخی از شهرهای اسلامی تعداد زیادی از اسب‌ها را برای موارد اضطراری تدارک دیده بود. چنان که تعداد چهارهزار از این اسب‌ها در کوفه نگهداری می‌شد. سعد از همین اسب‌ها در تجهیز لشکر اعزامی به شام استفاده کرد. همچنین عمرسبه سعد نوشت که سهیل بن عدی را با گروهی برای سرکوبی اهالی جزیره بفرست، چرا که آن‌ها رومی‌ها را برای حمله به حمص تشویق نموده‌اند و افزود که اهل قرقیسیا نیز از همفکران آن‌ها هستند و نوشت که عبدالله بن عبدالله بن عتبان را به سوی نصیبین بفرست و همچنین حران و رها از وجود دزدان و دشمنان پاکسازی کن و ولید بن عقبه و عیاض را برای سرکوبی عرب‌های جزیره که از ربیعه و تنوخ هستند بفرست. و اگر جنگ و مقاومتی دیده شد، فرماندهی کل عیاض بن غنم باشد. قعقاع بی‌درنگ با چهار هزار نیرو در همان روز راه حمص را در پیش گرفت. همچنین عیاض بن غنم و دیگر فرماندهان جزیره رهسپار مناطق خود شدند. و خود امیرالمؤمنین برای کمک به ابوعبیده عازم حمص شد تا اینکه به جابیه رسید.
اهل جزیره که در محاصره‌ی شهر حمص با رومی‌ها همکاری داشتند، وقتی از حرکت لشکر اسلام از عراق اطلاع یافتند، رومی‌ها را تنها گذاشتند و به سوی شهرها و به کمک برادران خود شتافتند و چون ابوعبیده متوجه این جریان شد از خالد بن ولید در مورد هجوم بر رومی‌ها مشورت گرفت و او نیز موافقت کرد. آن‌گاه مسلمانان یکپارچه علیه رومی‌ها حمله کردند و جنگ سختی در گرفت. سرانجام، مسلمانان پیروز شدند و پس از سه روز که معرکه به پایان رسیده بود، قعقاع بن عمرو با نیروهای کمکی کوفه از راه رسید و عمر بن خطاب نیز به جابیه رسید.
ابوعبیده طی نامه‌ای امیرالمؤمنین را از نتیجه‌ی جنگ و همچنین رسیدن نیروهای کمکی کوفه بعد از اتمام جنگ، مطلع ساخت. عمرسنیز در جواب نوشت که نیروهای کمکی را با خود در غنیمت، شریک بگردانید، چرا که آن‌ها به قصد کمک با شما راهی این دیار شده و باعث پراکندگی دشمنان شما شده‌اند و فرمود: خدا به اهل کوفه پاداش نیکو بدهد که هم از دیار خود حفاظت به عمل می‌آورند و هم به کمک شهرهای دیگر می‌روند [۱۸۴۹].
از ابتکار عمل عمر بن خطابسدر ترسیم نقشه‌ی فوق و فراری دادن و متفرق ساختن دشمنان، شخصیت و نبوغ نظامی فاروق متبلور می‌شود. نخست لشکر نیرومندی جهت کمک به ابوعبیده اعزام می‌دارد و خود نیز با لشکری عازم حمص می‌شود که البته این یک امر طبیعی بود، اما آن‌چه باعث شگفتی همگان شد این بود که فرماندهان را به مناطق جنگجویانی فرستاد که در کنار رومی‌ها، شهر حمص را محاصره کرده بودند، و این امر باعث متفرق شدن نیروهای دشمن و پدید آمدن شکاف در صفوف آنان گردید. و نقشه‌ی عمرسنتیجه‌بخش واقع شد و مسلمانان توانستند کار دشمنان خود را یکسره کنند [۱۸۵۰].
[۱۸۴۹] تاریخ طبری ۵/۲۵. [۱۸۵۰] تاریخ اسلامی ۱۱/۱۳۷.